technik artykul 2012 01 34867, 1-2012
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
lek. dent. Justyna Listopad
1
, lek. dent. Leszek Szalewski
1
, dr n. med. Anna Kaczmarek
1
, dr n. med. Janusz Borowicz
1
, Katarzyna Zarzycka
2
Użytkowanie uzupełnień
ruchomych – opis przypadku
W
ielokrotnie trud-
Najczęściej wykonywanymi uzupeł-
nieniami protetycznymi w Polsce dla
pacjentów w wieku średnim i pode-
szłym są obecnie protezy ruchome,
w tym protezy osiadające akrylanowe,
jedyne uzupełnienia refundowane
przez Narodowy Fundusz Zdrowia (1).
Głównym zadaniem uzupełnienia
protetycznego jest przywrócenie fi-
zjologicznej czynności układu stoma-
tognatycznego, jak również poprawa
estetyki twarzy pacjenta, funkcji fo-
netycznej oraz ochrona tkanek pod-
łoża protetycznego (2, 3). Jest to szcze-
gólnie istotne zadanie przy leczeniu
pacjentów bezzębnych i z rozległymi
brakami uzębienia. Pacjenci użytku-
jący protezy całkowite oraz protezy
częściowe osiadające często skarżą się
na problemy w ich noszeniu, zgłaszają
utrudnioną funkcję żucia, dolegliwo-
ści bólowe czy przemieszczanie się
uzupełnień na podłożu protetycznym
podczas jedzenia lub mowy (4, 5).
Uzyskanie pozytywnego wyni-
ku leczenia zależy w dużej mierze
od poprawnie wykonanego badania
podmiotowego i przedmiotowego
oraz od wykorzystania zdobytej wie-
dzy podczas badania przy planowaniu
leczenia protetyczno-stomatologiczne-
go, w tym projektowania przyszłej pro-
tezy. Wielokrotnie trudności związane
z użytkowaniem protez akrylanowych
są błędami jatrogennymi. Błędy jatro-
genne są to zachowania lekarza, które
wywołują objawy niepożądane oraz
wywierają szkodliwy wpływ na stan
psychiczny lub fizyczny pacjenta.
W przypadku uzupełnień rucho-
mych najczęściej wynikają one z nie-
staranności pracy lekarza podczas
poszczególnych etapów klinicznych,
jak również z pracy techników denty-
stycznych na etapach laboratoryjnych
(6-8). Bardzo często ich powodem jest
marginalizowanie problemów grupy
pacjentów geriatrycznych leczonych
uzupełnieniami refundowanymi przez
Narodowy Fundusz Zdrowia.
ności związane
z użytkowaniem protez
akrylanowych są konsekwen-
cją błędów jatrogennych.
SŁOWA KLUCZOWE
protetyka, proteza
zębowa ruchoma, osoby w wieku średnim,
błędy lekarskie
STRESZCZENIE
Osiągnięcie sukcesów
w leczeniu protetycznym w znaczący
sposób uzależnione jest od zebrania
dokładnego wywiadu podmiotowego
i przedmiotowego. Rzetelne potraktowanie
postępowania leczniczego pozwala
uniknąć błędów jatrogennych, przyspiesza
adaptację do wykonanej pracy, a tym
samym wpływa na zadowolenie
i satysfakcję pacjenta z wykonanej usługi.
W pracy przedstawiono przypadek
58-letniego pacjenta z trudnymi
warunkami anatomicznymi podłoża
protetycznego oraz postępowanie
kliniczne wykonania protez ruchomych
akrylanowych, obecnie najczęściej
wykonywanych uzupełnień protetycznych
w Polsce.
O
PIS
PRZYPADKU
Pacjent, lat 58, zgłosił się do Zakładu
Protetyki Stomatologicznej Uniwer-
sytetu Medycznego w Lublinie w celu
wykonania nowych ruchomych uzu-
pełnień protetycznych. Dotychczaso-
we protezy (protezę częściową osiada-
jącą górną i protezę całkowitą dolną)
użytkował około pięciu lat, ale nie był
z nich zadowolony. Podstawowym
problemem był brak utrzymania uzu-
pełnień w jamie ustnej spowodowa-
ny nieuwzględnieniem przez lekarza
prowadzącego specyficznej sytuacji
klinicznej (fot. 1a, 1b, 1c). Pacjent
zgłaszał trudności w użytkowaniu
protez w trakcie spożywania posił-
ków i w trakcie mowy. Stosował liczne
ogólnodostępne produkty zwiększają-
ce utrzymanie protez w jamie ustnej,
takie jak kleje, żele.
W wywiadzie podmiotowym pa-
cjent podał, że choruje na nadciśnie-
nie tętnicze, cukrzycę, arytmię, astmę
oraz że jest pod stałą kontrolą diabeto-
logiczną i kardiologiczną. W badaniu
zewnątrzustnym stwierdzono obniżo-
KEY WORDS
prosthetics, denture partial
removable, middle aged, medical errors
SUMMARY
Achieving success in the
prosthetic is dependent on accurate
gathering subjective and objective
medical history. Fair treatment of the
treatment to avoid iatrogenic errors,
speeds up the adaptation to the dentures
and thus affects patient satisfaction and
satisfaction with the service. The article
presents a case of 58-year old patient
with difficult anatomic conditions
of the prosthetic surface and clinical
management of execution prosthetic
dentures, currently the most commonly
performed dentures in Poland.
70
1
/2012
L
ECZENIE
Po przeprowadzonym badaniu wy-
konano plan leczenia protetyczno-
stomatologicznego. Wstępnie zapla-
nowano ekstrakcję rozchwianego
zęba 13 celem osiągnięcia lepszego
utrzymania przyszłej protezy dzięki
przyssaniu czynnościowym i wyko-
nanie kompletu protez całkowitych.
Pacjent nie wyraził zgody na eks-
trakcję zęba 13, który został przele-
czony zachowawczo oraz skrócony
do planowanej płaszczyzny zgry-
zowej poprzez szlifowanie. Plan le-
czenia zmodyfikowano, decydując
się na wykonanie w szczęce protezy
częściowej osiadającej. Ze względu
na trudne warunki, nietypowe pod-
łoże protetyczne i skargi pacjenta
na brak utrzymania starych uzupeł-
nień zdecydowano się na wykona-
nie obu protez zgodnie z przyjętymi
zasadami przy wykonywaniu protez
całkowitych (9). Na łyżkach standar-
dowych masą alginatową pobrano
wyciski anatomiczne, na podstawie
których w laboratorium technicznym
odlano modele gipsowe i wykonano
łyżki indywidualne.
Na kolejnej wizycie klinicznej do-
pasowano przygotowane łyżki indy-
widualne i masą silikonową wykona-
no wyciski czynnościowe ze szcze-
gólnym uwzględnieniem okolic gra-
nicy A-H oraz nietypowych fałdów.
Następnie, po ustaleniu zwarcia cen-
tralnego dobrano wraz z pacjentem
kolor sztucznych akrylowych zębów.
Mimo naszych protestów co do słusz-
ności wyboru pacjent zdecydował
się na bardzo jasny kolor sztucz-
nych zębów – G1. W laboratorium
protetycznym z wykorzystaniem
artykulatora Quick Master ustawio-
no zęby metodą artykulacyjną, zęby
przednie natomiast w pozycji
tête
-
à-
tête
(fot. 3). Wynikało to z dużego
zaniku wyrostków zębodołowych
w żuchwie i szczęce oraz powstałej
dysproporcji we wzajemnym uło-
żeniu obu wyrostków. Po zaakcep-
ną wysokość zwarcia objawiającą się
skróceniem dolnego odcinka twarzy,
wygładzeniem rynienki podnosowej,
pogłębieniem bruzdy nosowo-wargo-
wej, niewidoczną czerwienią warg
oraz opadnięciem kącików warg. Nie
podawał żadnych dolegliwości bó-
lowych ze strony stawu skroniowo-
żuchwowego. W badaniu wewnątrz-
ustnym stwierdzono braki klasy V
w żuchwie oraz klasy III w szczęce,
wg klasyfikacji Galasińskiej-Lands-
bergerowej, oraz braki podgrupy
C2 wg klasyfikacji Eichnera. W szczę-
ce zachowany jedynie ząb 13 z rozle-
głym ubytkiem próchnicowym oraz
ze znacznie wydłużoną koroną kli-
niczną wykazywał rozchwianie kla-
sy I wg Kantorowicza. Błona śluzowa
nie wykazywała cech patologicznych.
Ponadto występowało płytkie dno
przedsionka jamy ustnej, a przyczepy
wędzidełek wargi górnej i dolnej oraz
przyczepy fałdów policzkowych były
umieszczone blisko szczytu wyrostka
zębodołowego.
Wnikliwie przebadano pole prote-
tyczne szczęki, ze względu na obec-
ność nietypowej budowy tkanek
niewziętych pod uwagę przy wyko-
nywaniu wcześniejszych uzupełnień
protetycznych. Pacjent posiadał wyso-
ko wysklepione podniebienie twarde,
duży prawy guz wyrostka zębodołowe-
go przy prawie niewidocznym lewym
oraz znacznie zwiększoną ilość tkanki
tłuszczowej i gruczołowej (wg klasy-
fikacji podatności na ucisk błony ślu-
zowej w strefach Lunda). Szczególną
uwagę zwrócono na obecność bardzo
rozległych fałdów, rozciągających się
od obu guzów szczęki do trójkątów
zatrzonowcowych.
W wywiadzie ogólnym pacjent po-
dał niepełne informacje o przebytym
w dzieciństwie zabiegu – najprawdo-
podobniej dotyczył on zamknięcia
szczeliny rozszczepu. Zabieg ów mógł
być przyczyną tak nietypowej budo-
wy podłoża protetycznego szczęki
(fot. 2a, 2b).
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
towaniu próbnej woskowej protezy
w tym ustawieniu zębów oddano
komplet protez: protezę całkowitą
dolną i protezę częściową osiadającą
górną. Pacjent na wizycie kontrolnej
nie podawał żadnych uwag, wręcz
przeciwnie, był zaskoczony i zado-
wolony z efektu i utrzymania uzu-
pełnień protetycznych (fot. 4, 5a, 5b,
5c, 5d). Trzymając się ściśle procedur
obowiązujących przy wykonywaniu
protez całkowitych, uzyskano bardzo
dobre utrzymanie protez na podłożu
protetycznym, w związku z czym pa-
cjent zaniechał stosowania prepara-
tów adhezyjnych.
1
Zakład Protetyki Stomatologicznej
UM w Lublinie,
p.o. kierownika dr n. med. Janusz Borowicz
2
Studenckie Koło Protetyki Stomatologicznej
KONTAKT
Leszek Szalewski, Zakład Protetyki
Stomatologicznej UM w Lublinie
20-081 Lublin, ul. Karmelicka 7
Piśmiennictwo dostępne w redakcji.
1a
1b
3
1c
4
2a
5a
5b
5c
5d
2b
72
[ Pobierz całość w formacie PDF ]