tamponada serca, Ratownicto Medyczne, medyczne czynności ratunkowe, EGZAMIN
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tamponada sercaTamponada serca - stan nagłego zagrożenia życia, w którym dochodzi do przedostania się krwi do jamy osierdzia lub wypełnienia jamy osierdzia innym płynem (wysiękiem lub przesiękiem), powodujšcego utrudnienie napełniania jam serca krwiš podczas rozkurczu. Ze względu na znacznie mniejszš gruboć i podatnoć mechanicznš ciany komory prawej w porównaniu do ciany komory lewej, utrudnienie rozkurczu dotyczy w głównej mierze serca prawego.Tamponada wystšpić w wyniku pęknięcia ciany w przebiegu zawału mięnia sercowego, zapalenia osierdzia lub na skutek urazu. W wyniku powstania tamponady dochodzi do ostrej niewydolnoci prawokomorowej serca oraz zmniejszenia objętoci wyrzutowej serca i wstrzšsu kardiogennego. W zależnoci od okolicznoci wystšpienia stan ten charakteryzuje się różnš miertelnociš (zwykle jednak wysokš).Spis treci1 Przyczyny2 Rozpoznanie3 Leczenie4 Historia pojęciaPrzyczynyTamponada serca może powstać nagle, na przykład w wyniku rany kłutej, komplikacji kardiochirurgicznych, pęknięcia ciany serca (zwykle w przebiegu zawału mięnia sercowego) czy pęknięcia krwiaka (tętniaka) ródciennego częci wstępujšcej aorty. Powoli narastajšca tamponada serca to skutek zapalenia osierdzia, nacieku nowotworowego na worek osierdziowy, krańcowej niewydolnoci kršżenia, wštroby lub nerek. Przy powolnym procesie nawet 2 litry płynu mogš się zebrać w przestrzeni osierdziowej i dochodzi wtedy do rozcišgnięcia osierdzia, przystosowujšcego się do zwiększonej objętoci płynu. Gwałtowny przebieg tamponady powoduje objawy przy tak niewielkiej iloci płynu, jak 80 ml.RozpoznanieObjawy tamponady serca mogš się wydawać bardzo podobne do występujšcych w zastoinowej niewydolnoci serca. Zazwyczaj diagnostyka różnicowa pozwala na postawienie rozpoznania na podstawie zebranej historii, w której nagły poczštek objawów pojawia się w zwišzku z urazem (zwłaszcza u młodych pacjentów), bezporednio po lub w 45 dobie po zawale serca.Ustalenie rozpoznania opiera się na stwierdzeniu triady objawów: hipotensji, wypełnienia żył szyjnych oraz głuchych i cichych tonów serca (w wyniku przewodzenia dwięku przez zwiększonš objętoć płynu). Pojawia się także niespecyficzny ból w klatce piersiowej.Można stwierdzic również tętno dziwaczne, polegajace na nadmiernym obniżeniu skurczowego cinienia tętniczego podczas wdechu ( tj. więcej niz o 10 mmHg). Jest to objaw bardzo ważny, ale nie patognomoniczny.Podstawš szpitalnej diagnostyki tamponady serca jest badanie ECHO serca. Niestety taka diagnostyka jest praktycznie możliwa jedynie u pacjentów ze szpitalnie zaistniałš tamponadš serca.LeczeniePerikardiocenteza, czyli ewakuacja płynu za pomocš nakłucia worka osierdziowego i dzięki temu obniżenie cinienia osierdziowego, a następnie leczenie przyczyny tamponady pozwalajš na uratowanie życia. Często stosuje się drenaż osierdziowy dla zapobieżenia nawrotom.W przypadku pozaszpitalnego wystšpienia tamponady serca miertelnoć jest bardzo wysoka.Historia pojęciaNazwa pochodzi z języka starofrancuskiego tampon zatyczka od języka starofrankijskiego tappo zatkać, zatrzymać.Pierwotnie nazwš tamponada okrelano rodzaj opatrunku wypełniajšcego naturalne jamy ciała. Nazwy tej użył np. w 1901 roku kanad. internista sir William Osler (1849-1919) w odniesieniu do opracowanego przez siebie zabiegu wypełniania jam nosowych i nozdrzy tylnych opatrunkiem z gazy w celu zahamowania krwawienia. Póniej nazwy tej zaczęto używać w sytuacji, gdy jamę anatomiczna wypełniał wysięk, krew lub skrzep, uciskajšc podobnie jak tampon leżšcy wewnštrz narzšd. Stan ucisku serca opisał jako pierwszy ang. lekarz Richard Lower (16311691) w 1669 r. u chorego z dusznociš i przerywanym tętnem i prawidłowo wytłumaczył patomechanizm obserwowanych objawów (użył okrelenia ang. compression of the heart). Nieco wczeniej w 1649 r. franc. anatom Jean Riolan (15771657) opisał zabieg nacięcia worka osierdziowego (łac. pericardiocentesis) stosowanego m.in. w tamponadzie serca, choć nie wiadomo o efektach tego działania. W 1829 r. franc. chirurg wojskowy Dominique Jean Larrey (17661842) przeprowadził z sukcesem zabieg nacięcia worka osierdziowego u rannego w serce, a w 1840 r. patolog i chirurg austriacki Franz Schuh (18041865) opisał procedurę przezskórnego nacięcia worka osierdziowego.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]