teoria i zasady strzelania(1), militaria
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia kandydatów na licencje pracownika ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie
TEMAT IV: TEORIA I ZASADY STRZELANIA
BALISTYKA
Jest nauk
Ģ
o ruchu pocisku
Ruch pocisku dzielimy na dwa etapy:
1) ruch pocisku w przewodzie lufy pod wpływem działania gazów prochowych
powstałych podczas palenia siħ ładunku prochowego;
2) ruch pocisku w powietrzu, od chwili jego wylotu z przewodu lufy do spotkania
z celem.
W zaleŇnoĻci od sił (czynników) działajĢcych na pocisk dzielimy balistykħ na wewnħtrznĢ
i zewnħtrznĢ.
Balistyka wewn
ħ
trzna
-
zajmuje siħ ruchem pocisku w przewodzie lufy pad działaniem gazów
prochowych powstajĢcych podczas spalania ładunku prochowego i innych
pozostałych zjawisk wpływajĢcych dodatnio lub ujemnie na ten ruch. Jej
głównym zadaniem jest rozwiĢzanie zagadnienia osiĢgniħcia jak najwiħkszej
prħdkoĻci pocisków okreĻlonego ciħŇaru i kalibru, bez przekroczenia
dopuszczalnej granicy ciĻnienia gazów w przewodzie lufy.
Balistyka zewn
ħ
trzna
-
rozpatruje ruch pocisku w powietrzu po ustaniu działania gazów prochowych
na dno pocisku, tj. po wylocie pocisku z przewodu lufy. Zadaniem jej jest
okreĻlenie wielkoĻci kĢta podniesienia i prħdkoĻci poczĢtkowej, z jakĢ po-
winien byę wystrzelony pocisk okreĻlonego kalibru, ciħŇaru i kształtu, aby
osiĢgnĢł ŇĢdanĢ odległoĻę lub trafił w cel. W balistyce zewnħtrznej wyróŇnia
siħ jeszcze balistykħ celu i balistykħ poĻredniĢ.
Balistyka po
Ļ
rednia
-
bada ruch pocisku w pewnej odległoĻci po opuszczeniu przewodu lufy (dla
broni strzeleckiej 5-50 cm), gdy gazy wywierajĢ jeszcze pewien wpływ na
pocisk nadajĢc mu niewielkie dodatkowe przyspieszenie.
Balistyka celu
-
bada ruch pocisku w strefie celu (przeszkody), co jest bardzo waŇne przy
obliczeniach wytrzymałoĻci celu.
Balistyka w szerszym ujħciu jest naukĢ badajĢcĢ ruch pocisku i w tym ujħciu znajduje
ona zastosowanie w teorii strzału.
55
Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia kandydatów na licencje pracownika ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie
BALISTYKA WEWN
Ħ
TRZNA
STRZAŁ
Wyrzucenie pocisku z przewodu lufy spowodowane ci
Ļ
nieniem
gazów powstaj
Ģ
cych podczas spalania si
ħ
ładunku
prochowego.
ZJAWISKO STRZAŁU
Wyja
Ļ
nienie:
Ładunek prochowy spalajĢc siħ przekształca siħ w gazy prochowe o bardzo wysokim
ciĻnieniu i wysokiej temperaturze.
Po osiĢgniħciu odpowiedniej wielkoĻci ciĻnienia, pocisk rozpoczyna ruch ze stale
wzrastajĢcĢ prħdkoĻciĢ. Po wylocie Ņ przewodu lufy, pocisk porusza siħ siłĢ inercji,
zachowujĢc nadanĢ mu prħdkoĻę.
Zjawisko strzału charakteryzuje si
ħ
:
: bardzo duŇym ciĻnieniem (2 – 3 tysiĢce atmosfer i wiħcej),
: wysokĢ temperaturĢ gazów prochowych (2500º - 3500ºC),
: krótkim okresem zjawiska (0,001 – 0,06 sekundy),
: szybko zmieniajĢcĢ siħ objħtoĻciĢ gazów prochowych.
NaleŇy zastanowię siħ obecnie jak odbywa siħ strzał w broni strzeleckiej.
W celu oddania (spowodowania) strzału naleŇy:
J
wprowadzię do komory nabojowej nabój, zaryglowaę przewód lufy
zamkiem i nacisnĢę na jħzyk spustowy.
NaciĻniħcie na jħzyk spustowy uruchamia mechanizm uderzeniowo-spustowy, wskutek
czego iglica grotem iglicznym zbija spłonkħ naboju. Pod wpływem tego uderzenia
(impulsu zewnħtrznego) spłonka zapala siħ, a jej płomieı przez otwory zapałowe
przenika do wewnĢtrz łuski, do ładunku prochowego, zapalajĢc wszystkie ziarna prochu.
Ładunek prochowy zapala siħ jednoczeĻnie, wydzielajĢc duŇĢ iloĻę sprħŇonych gazów
prochowych.
W czasie palenia, siħ ładunku prochowego iloĻę gazów wzrasta, a tym samym zwiħksza
siħ i ciĻnienie. Gazy rozprzestrzeniajĢ siħ (cisnĢ) na wszystkie strony z jednakowĢ siłĢ
i chcĢc znaleŅę ujĻcie wywierajĢ ciĻnienie równieŇ na Ļcianki i dno łuski oraz na
pocisk.
56
Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia kandydatów na licencje pracownika ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie
CiĻnienie gazów na dno łuski powoduje wciĻniħcie dna w czółko zamka. Pod wpływem
ciĻnienia na Ļcianki łuski nastħpuje Ļcisłe przyleganie ich do Ļcianek komory
nabojowej, zapobiegajĢce przerwaniu siħ gazów do tyłu.
Gazy prochowe rozprzestrzeniajĢ, siħ w stronħ najmniejszego oporu, tzn. dna pocisku,
wprawiajĢc pocisk w ruch. Pocisk wskutek ruchu do przodu wrzyna siħ w gwinty,
otrzymujĢc ruch wirowy i zostaje wyrzucony z przewodu lufy w kierunku przedłuŇenia osi
przewodu lufy.
Na tym polega
zjawisko strzału.
PR
Ħ
DKO
ĺĘ
POCZ
ġ
TKOWA POCISKU
Pr
ħ
dko
Ļę
pocisku w momencie jego wylotu z przewodu lufy.
Wyja
Ļ
nienie:
Pocisk pod działaniem, ciĻnienia gazów prochowych porusza siħ w przewodzie
lufy coraz prħdzej, osiĢgajĢc swojĢ maksymalnĢ prħdkoĻę na przestrzeni kilkunastu
centymetrów od wylotu lufy. PoruszajĢc siħ nastħpnie pod wpływem inercji i napotykajĢc
na opór powietrza, zaczyna powoli zatracaę otrzymanĢ prħdkoĻę w miarħ upływu czasu
lotu. BiorĢc to pod uwagħ wielkoĻę prħdkoĻci lotu pocisku przyjħto oznaczaę tylko na
niektórych odległoĻciach jego lotu. Zwykle oznacza siħ wielkoĻę prħdkoĻci lotu pocisku
przy wylocie jego z przewodu lufy.
PR
Ħ
DKO
ĺĘ
POCZ
ġ
TKOWA ZALE
ņ
Y OD:
- długoĻci przewodu lufy,
- ciħŇaru pocisku
(czym pocisk ci
ħŇ
szy, tym pr
ħ
dko
Ļę
mniejsza),
- ciħŇaru ładunku prochowego i prħdkoĻci jego palenia siħ.
PrħdkoĻę poczĢtkowa jest jednĢ z waŇniejszych właĻciwoĻci broni, gdyŇ to od niej zaleŇy
zdolnoĻę przebijania i raŇenia oraz płaskoĻę toru lotu pocisku, a tym samym donoĻnoĻę.
57
Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia kandydatów na licencje pracownika ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie
ODRZUT BRONI
Ruch broni w tył spowodowany działaniem gazów prochowych
na dno łuski i zamek.
Odrzut broni wpływa zwłaszcza na
celno
Ļę
strzelania,
nie mówiĢc juŇ o tym, Ňe
jest on jednĢ z przyczyn powodujĢcych zrywanie spustu przez niektórych strzelajĢcych.
Odrzut w czasie strzału powoduje znaczne przemieszczenie lufy broni w stosunku do
pierwotnego połoŇenia, które nadano jej w czasie celowania.
Zjawisko odrzutu broni mo
Ň
na zmniejszy
ę
poprzez:
³ właĻciwe ułoŇenie broni w rħku
(przy broni krótkiej - pistolet)
lub w
dołku strzeleckim
(przy broni długiej – Glauberyt, strzelba
powtarzalna),
³ płynne ĻciĢganie jħzyka spustowego,
³ oddanie kaŇdego strzału na tzw.
„półwydechu”.
PODRZUT BRONI
Podrzucenie cz
ħĻ
ci wylotowej broni w gór
ħ
podczas strzału
spowodowane działaniem dwóch sił:
- siły odrzutu broni,
- siły przeciwdziałania temu odrzutowi przez strzelca.
Wyja
Ļ
nienie:
Siła ciĻnienia gazów prochowych powodujĢc odrzut, działa wzdłuŇ osi przewodu
lufy w kierunku odwrotnym do ruchu pocisku. Odrzut broni jest przyjmowany przez ramiħ
strzelca (strzelba, pistolet maszynowy) lub usztywnionĢ rħkħ (pistolet krótki) w punkcie
połoŇonym niŇej osi przewodu lufy. Przeciwdziałanie ramienia lub usztywnionej rħki jest
reakcjĢ, działajĢcĢ w przeciwnym kierunku do odrzutu z siłĢ równĢ sile odrzutu. Powstała
para sił powoduje w czasie strzału
podrzut
do góry czħĻci wylotowej lufy. Moment
podrzutu zmniejsza odrzut broni, który odczuwa strzelec.
Podrzut lufy w górħ zaczyna siħ jeszcze, gdy pocisk znajduje siħ w przewodzie lufy.
A wiħc oĻ przewodu lufy w momencie strzału przemieszcza siħ o pewien kĢt. KĢt powstały
miħdzy kierunkiem osi przewodu lufy przed strzałem i w momencie strzału nazywamy
k
Ģ
tem wylotu.
58
Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia kandydatów na licencje pracownika ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie
KĢt wylotu - jest wielkoĻciĢ zmiennĢ zaleŇnĢ w znacznym stopniu od umiejħtnoĻci
strzelajĢcego; jeŇeli strzelajĢcy w czasie strzelania trzyma silnie broı, kĢt wylotu bħdzie
mały.
Wniosek:
Broı podczas strzału pod działaniem odrzutu i reakcji ramienia (usztywnionej rħki) nie
tylko cofa siħ, ale równieŇ zostaje podrzucona czħĻciĢ wylotowĢ w górħ.
BALISTYKA ZEWN
Ħ
TRZNA
TOR POCISKU
Linia krzywa zakre
Ļ
lona w powietrzu
Ļ
rodkiem ci
ħŇ
ko
Ļ
ci
poruszaj
Ģ
cego si
ħ
pocisku.
Wyja
Ļ
nienie:
Pocisk otrzymujĢc podczas wylotu z przewodu lufy okreĻlonĢ prħdkoĻę poczĢtkowĢ,
porusza siħ siłĢ bezwładnoĻci zachowujĢc wielkoĻę i kierunek tej prħdkoĻci.
JeŇeliby na poruszajĢcy siħ pocisk nie działała siła ciħŇkoĻci i siła oporu powietrza
(w próŇni), pocisk poruszałby siħ po linii prostej w nieskoıczonoĻę z prħdkoĻciĢ
jednostajnĢ. JednakŇe na pocisk poruszajĢcy siħ w powietrzu działajĢ siły, które
wpływajĢ na zmianħ prħdkoĻci i kierunku jego lotu. Tymi siłami sĢ:
siła ci
ħŇ
ko
Ļ
ci i siła
oporu powietrza.
59
[ Pobierz całość w formacie PDF ]