testwent, PDF komp inet wind
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
34
AKTUALNOŚCI
>>
TEMAT NUMERU
>>
HARDWARE
>>
SOFTWARE
>>
INTERNET
>>
PORADY
>>
MAGAZYN
OVERCLOCKING
W ARTYKULE
35
Coolery:
Test 23 wentylatorów
Uwaga na obroty!
Prędkość wentylatorów
i generowany przez nie hałas
36
Dane techniczne i wyniki:
Szczegółowa prezentacja
najlepszych coolerów
38
Dane techniczne i wyniki:
Naważniejsze parametry 23
testowanych wentylatorów
Procedura testowa:
Jak testowaliśmy coolery
i bloki wodne
40
Bloki wodne:
Test 7 urządzeń
Dane techniczne i wyniki:
Opisy siedmiu
testowanych bloków
wodnych
Lodowe królestwo
Każda kolejna generacja CPU grzeje się w coraz większym stopniu. Jeszcze nie tak dawno na jednostkach
centralnych montowano małe radiatory, później pojawiły się niewielkie wentylatorki. Dziś nikogo już nie dziwi
Pentium 4 czy Athlon XP z półkilogramowym miedzianym radiatorem i szybkoobrotowym wiatrakiem.
Krzysztof Sokołowski
z ogromnymi prędkościami dyski
twarde oraz szybkie akceleratory 3D
i pamięci RAM o niskim czasie dostępu do
danych to nieodzowne elementy składowe
współczesnego wydajnego peceta. Można
powiedzieć, że mamy do czynienia z kon-
strukcją niemal idealną, gdyby nie ilość wy-
dzielanego ciepła.
Oczywiście wytwarzanie ciepła przez
układy scalone nie jest wcale efektem za-
mierzonym przez konstruktorów, lecz pro-
duktem ubocznym, z którym od lat starają
się oni walczyć. Generowanie ciepła przez
składające się na procesor tranzystory zwią-
zane jest ściśle z ich zasadą działania, a nie-
stety praw fizyki nie da się ominąć.
Nie wdając się zbytnio w szczegóły, moż-
na powiedzieć, że im szybciej przełączają się
w ciągu sekundy tranzystory, tym więcej wy-
tworzą one ciepła – po prostu zużywają
więcej energii w tym samym czasie. Co praw-
da współczesne układy scalone są zasilane co-
raz niższym napięciem, a więc wydawać by
się mogło, że pobierają mniej energii. Jednak
do zadziałania kilkudziesięciu milionów tran-
zystorów potrzebne jest całkiem spore natęże-
nie prądu. Przez procesor typu AMD Athlon
XP lub Pentium 4 przepływa prąd o natężeniu
45–48 A, co przy zasilaniu napięciem 1,5 wol-
ta daje ok. 68–72 watów mocy! Co gorsza, ta
moc wcale nie zamienia się na „pożyteczną
energię”, zwiększającą sprawność działania
komputera, lecz właśnie na wymienioną na
początku ogromną ilość ciepła.
Nadmierny wzrost temperatury wewnątrz
struktury układu scalonego nie jest dla niego
obojętny. Szkodliwość działania ciepła na
procesor ma dwojaki charakter. Po pierwsze,
wysoka temperatura spowalnia pracę tranzy-
storów – wydłuża się czas przełączania bra-
mek. Po drugie, może doprowadzić do
fizycznego uszkodzenia kości. Niewielkie
przegrzanie wpływa bowiem na przyspiesze-
nie procesów termodyfuzji, znacznie skraca-
jąc żywotność układu scalonego. Działanie
ekstremalnie dużej temperatury, może zaś
spowodować przebicie półprzewodnikowej
struktury i w konsekwencji spalenie się jed-
nostki centralnej.
Dlatego też odprowadzanie nadmiaru
ciepła z wnętrza procesorów czy innych pół-
przewodnikowych układów jest niezwykle
ważnym zadaniem. Tak jak wspomniałem,
do chłodzenia „scalaków” od lat stosuje się
najprostsze, sprawdzone metody – metalowe
radiatory i coolery. Dzisiejsze procesory sta-
ją się nie tylko szybsze, ale i bardziej gorące,
w związku z czym firmy produkujące urzą-
dzenia chłodzące prześcigają się w wymy-
ślaniu coraz wydajniejszych konstrukcji. Po-
patrzy zatem, co w „chłodzącej trawie
piszczy”.
CHIP
| WRZESIEŃ 2003
Do wydajnego chłodzenia procesora zwykły cooler często okazuje się niewystarczający
K
ilkugigahercowe procesory, wirujące
AKTUALNOŚCI
>>
TEMAT NUMERU
>>
HARDWARE
>>
SOFTWARE
>>
INTERNET
>>
PORADY
>>
MAGAZYN
35
OVERCLOCKING
Test coolerów i bloków wodnych
Wentylatory
Uwaga na obroty!
Niejednokrotnie, gdy kupujemy komputer
lub też dokonujemy wymiany procesora
na nowszy, traktujemy zakup wentylatora
jako coś mało istotnego. Jeśli wybierzemy
jednostkę centralną w wersji BOX, wyma-
gane chłodzenie znajdziemy w zestawie.
Możemy być wówczas pewni, że cooler
ten zapewni nam odpowiednie parametry
pracy procesora. W przypadku wersji
OEM właściwy wentylator musimy jednak
nabyć sami i tu powinniśmy zwrócić uwa-
gę na kilka kwestii.
Przede wszystkim producent coolera mu-
si gwarantować skuteczne chłodzenie na-
szej jednostki centralnej – zazwyczaj dane
na ten temat znajdują się na pudełku. Dla
własnego dobra warto także zasięgnąć in-
formacji o poziomie głośności. Niestety,
często deklarowane wartości decybeli dla
wentylatorów mają się nijak do rzeczywi-
stych parametrów. Dlatego najlepszym wy-
znacznikiem poziomu hałasu w takim przy-
padku będzie prędkość obrotowa wentyla-
tora. Można przyjąć, że hałas będzie nie-
mal niesłyszalny dla 2000 obr./min. Za ci-
chy można uważać zestaw o prędkości ob-
rotowej 2500–3500 obr./min. Gdy wartość
ta dla naszego wentylatora przekracza
4000 obrotów na minutę, zaczyna się robić
dość głośno.
wieszał się bez przyczyny, i to naj-
częściej w upalne dni? A czy
przypadkiem Twoje eksperymenty z podkrę-
caniem procesora nie spalały na panewce,
choć sprzedawca dawał Ci słowo honoru, że
układy z tej serii bardzo dobrze się podkrę-
cają? Za pojawianie się obu powyższych pro-
blemów może być odpowiedzialny między
innymi źle dobrany układ chłodzący jed-
nostkę centralną.
CNPS7000-Cu aż 773 g! Rozmiary i masa
coolerów sprawiają wiele kłopotów przy ich
montażu i późniejszej eksploatacji. Wielki,
ciężki radiator „wisi” na płycie i przy moc-
niejszym szturchnięciu obudowy może się
zdarzyć, że cooler się oderwie, uszkadzając
przy okazji podzespoły w środku peceta.
Duże zestawy chłodzące mają też swoje
niezaprzeczalne zalety. Oprócz sporej po-
jemności cieplnej, pomagającej skutecznie
odprowadzić ciepło z niewielkiej, bo liczącej
zaledwie ok. 1 cm
2
powierzchni procesora,
stosuje się w nich duże, wolnoobrotowe wen-
tylatory. Taki wiatrak, najczęściej o średnicy
80 mm, kręcący się z prędkością ok 2000 ob-
rotów na minutę jest bardzo cichy (patrz:
ramka Uwaga na obroty!). Przykładami ze-
stawów chłodzących wyposażonych w duży,
cichy wiatrak mogą być GlacialTech Dia-
mond 2000 oraz Spire FalconRock II.
W przypadku urządzeń chłodzących
z radiatorem o mniejszej masie, do zapew-
nienia efektywnego odprowadzania ciepła
konieczne jest zastosowanie szybkoobroto-
wych wentylatorów, kręcących się z prędko-
ścią 3500–4500 obr./min. Oczywiście, efek-
tem ubocznym takiego rozwiązania jest
zwiększenie poziomu natężenia hałasu.
Inną ciekawą konstrukcją jest CoolerMa-
ster IHC-L71, w którym dla zwiększenia efek-
tywności odprowadzania ciepła zastosowano
dodatkowy termoobieg gazowy. Specjalna
rurka wypełniona mieszaniną odpowiednio
dobranych gazów (tzw. Heatpipe) przyspie-
sza transport ciepła z powierzchni styku
z procesorem do górnej części radiatora.
Wygrać walkę z ciepłem
Jak z pewnością część Czytelników pamię-
ta, jednostki centralne z serii i486DX wy-
magały już pasywnego urządzenia chłodzą-
cego, a mianowicie radiatora. Pierwsze
coolery, czyli połączenie wentylatora z ra-
diatorem, pojawiły się zaś wraz z pierwszy-
mi procesorami z serii Pentium. Takie sys-
temy chłodzące wystarczają do dziś, z tym
wykorzystuje klasyczny miedziany radiator, a
wyróżnia się za to wentylatorem, który nale-
żałoby właściwie nazwać turbiną. Dla zapew-
nienia efektywnego chłodzenia prędkość tur-
biny trzeba ustawić na maksimum, z czym
łączy się spory hałas – ponad 60 dB(A).
W rankingu powietrznych zestawów
chłodzących dla procesorów AMD najlepszy
pod względem wydajność i funkcjonalności
(CHIP-Tip POWER) okazał się Thermaltake
Volcano 11 Xaser Edition – niestety, także
i tę konstrukcję należy zaliczyć do bardzo
głośnych – 70 dB(A). W kategorii ECONO
wśród coolerów dla układów AMD i Intel
zwyciężyły najtańsze urządzenia – Speeze
LionStream i Tracer TRW-159.
Wentylator o wysokiej prędkości obroto-
wej jest często źródłem hałasu. Możemy
go jednak ograniczyć, stosując
odpo-
wiednie regulatory
– dołączone do
pięciu testowanych przez nas zestawów.
Awangarda sukcesu
Oprócz niezwykle podobnych do siebie
urządzeń, które mieliśmy okazję przetesto-
wać, na uwagę zasługują konstrukcje o nie-
co innej budowie radiatora. Reprezentantem
niegdyś niezwykle popularnych orbów jest
wspomniany już Zalman CNPS7000-Cu. Mo-
del ten, przeznaczony do chłodzenia proce-
sorów Pentium 4, składa się z okrągłego
miedzianego radiatora, w środku którego za-
instalowano wentylator 90-milimetrowy.
Prędkość obrotową wiatraka można regulo-
wać w zakresie 1350–2400 obr./min. Zalman
CNPS7000-Cu jest bardzo wydajny, a przy
tym dość cichy, nawet przy maksymalnych
obrotach wentylatora. Za te cechy zestaw
otrzymał w pełni zasłużone wyróżnienie
CHIP-Tip POWER w naszym rankingu coole-
rów dla procesorów firmy Intel.
Zewnętrzną regulację obrotów wentylatora
zastosowano także w innym ciekawym pro-
dukcie, przeznaczonym dla Athlonów. Cooler-
Master Aero 7+ (również CHIP-Tip POWER)
40
»
że radiatory wciąż zwiększają swoją po-
wierzchnię odprowadzającą ciepło, a wen-
tylatory pracują z coraz większymi prędko-
ściami obrotowymi.
Oczywiście, wraz ze wzrostem po-
wierzchni radiatora rosną też rozmiary i cię-
żar całego zestawu chłodzącego. Niektóre
z testowanych przez nas urządzeń charakte-
ryzowały się naprawdę sporymi gabarytami
(m.in Thermaltake Volcano 7+) oraz dość
nietypowymi kształtami – Zalman
CNPS7000-Cu. Niejako przy okazji masa
tych urządzeń przekroczyła 0,5 kg – Ther-
maltake Volcano 7+ waży 593g, a Zalman
Umieszczone w konstrukcji CoolerMas-
tera IHC-L71 rurki to nie element deko-
racyjny, ale tzw.
termoobieg
usprawnia-
jący wymianę ciepła pomiędzy spodem
a górą radiatora.
CHIP
| WRZESIEŃ 2003
C
zy zdarzało Ci się, że komputer za-
36
AKTUALNOŚCI
>>
TEMAT NUMERU
>>
HARDWARE
>>
SOFTWARE
>>
INTERNET
>>
PORADY
>>
MAGAZYN
OVERCLOCKING
Test coolerów i bloków wodnych
Coolery dla procesorów
System obliczania ocen
1
2
Ocena ogólna (POWER)
Nota końcowa, zarówno dla wentylato-
rów, jak i bloków wodnych, uwzględnia
wszystkie możliwości, cechy i wyposażenie
urządzenia. Jej wyliczenie następuje po
podsumowaniu punktów i uwzględnieniu
odpowiednich wag w kategoriach jednost-
kowych podanych na wykresie kołowym.
TIP
9
TIP
9
Thermaltake
Volcano 11
– Xaser Edition
130 zł
91
57
100
Funkcjonalność
i ergonomia
Produkt
CoolerMaster
Aero 7+
20%
Cena (z VAT-em)
*
Ocena ogólna (POWER)
Funkcjonalność i ergonomia (20%)
Wydajność (80%)
160 zł
91
66
97
0
50
100
0
50
100
80%
Opłacalność (ECONO)
Podsumowanie
33
Thermaltake Volcano 11 –
Xaser Edition jest jednym
z ciekawszych urządzeń, z ja-
kimi mieliśmy okazję się za-
poznać. Charakteryzuje się
ono wprawdzie klasyczną
konstrukcją – dużym, ma-
sywnym, miedzianym radia-
torem oraz wentylatorem
o średnicy 80 milimetrów,
jednak sposób wykonania
wszystkich elementów
świadczy o tym, iż mamy do
czynienia z produktem klasy
High-End. Volcano 11 jest
dodatkowo wyposażony
w ręczny regulator prędkości
obrotowej wentylatora – in-
stalowany z tyłu obudowy
w miejscu zaślepki kart roz-
szerzeń. Można także za-
montować opcjonalny czuj-
nik temperatury, który
pozwoli na automatyczne
ustalenie optymalnej warto-
ści obrotów.
27
Aero 7+ jest dość niecodzien-
ną konstrukcją w naszym ze-
stawieniu. Zastosowano
w nim klasyczny masywny
miedziany radiator z, co
ważne, dobrze wyszlifowaną
powierzchnią styku z proce-
sorem. Aero 7+ ma bardzo
ciekawy wentylator. Jego nie-
typowa konstrukcja, która
może kojarzyć się z turbiną
z prostymi łopatkami, ma za-
pewnić urządzeniu poprawę
wydajności chłodzenia. Roz-
wiązanie takie dobrze spraw-
dza się w praktyce, lecz
niestety, jest dość głośne. Na
szczęście CoolerMaster Aero
7+ jest wyposażony w odpo-
wiedni regulator, pozwala-
jący spowolnić „turbinę”, tak
żeby wydawała z siebie
mniej drażniące ucho
dźwięki.
Wydajność
Skala słowna i przypisane jej punkty
zamieszczone zostały poniżej.
[pkt]
bardzo dobry 90–100
dobry
75–89
zadowalający
60–74
przeciętny
45–59
mierny
25–44
niedostateczny
0–24
Opłacalność (ECONO)
Ocena dla wentylatorów i bloków wod-
nych uwzględnia wszystkie możliwości
produktu (wyliczone jako ocena ogólna)
oraz cenę urządzenia. Obliczając ECONO,
ocenę ogólną podniesioną do drugiej potę-
gi podzieliliśmy przez cenę. Otrzymany wy-
nik przeskalowaliśmy, tak by najlepsze
urządzenie otrzymało notę 100. Skala słow-
na i przypisane jej punkty podane zostały
poniżej.
Dane techniczne (wg producenta)
Radiator – materiał/
materiał na styku z procesorem
Mocowanie
Złącze
Termoobieg
Wymiary radiatora (dł.×szer.×wys.)
Liczba wentylatorów
Rodzaj łożyskowania wentylatora
Wymiary pojedynczego wentylatora
(śred.×wys.)
Prędkość obrotowa wentylatora
(min./maks.)
Kontrola obrotów
Ciężar zestawu
Napięcie zasilania
Pasta
termoprzewodząca/rozdzielacz zasilania
Wyniki pomiarów
Temperatura procesora
(po 7 min obciążenia)
Temperatura wewnątrz obudowy (po 7 min)
Temperatura radiatora (po 7 min)
Początkowa głośność pracy zestawu
Głośność zestawu po nagrzaniu
miedź (Cu)/
miedź (Cu)
zatrzaski
Socket A/370
70×66×31 mm
1
łożyska kulkowe
80×25 mm
miedź (Cu)/
miedź (Cu)
zatrzaski
Socket A/370
80×80×51 mm
1
łożyska kulkowe
80×70 mm
[pkt]
bardzo dobry 90–100
dobry
75–89
zadowalający
60–74
przeciętny
45–59
mierny
25–44
niedostateczny
0–24
1300/4800 obr./min
1900/3500 obr./min
i
Stwórz własny ranking
płynna
478 g
12 V
/
płynna
643 g
12 V
/
Na stronie top10.chip.pl oraz
na dołączonej do tego wyda-
nia płycie CD w dziale Hard-
ware | Top 10 znajduje się
aplikacja umożliwiająca prze-
glądanie parametrów i wyni-
ków testów urządzeń. Ich sortowanie, po-
równywanie oraz tworzenie własnych ran-
kingów, dopasowanych do indywidual-
nych wymagań, może się odbywać we-
dług dowolnie dobranych kryteriów.
63°C
64°C
37°C
38°C
70,6 dB(A)
69,1 dB(A)
www.4max.com.pl/
34°C
35°C
61,2 dB(A)
60,9 dB(A)
www.4max.com.pl/
– tak,
– nie, * – wszystkie ceny (z VAT-em) z 23 lipca 2003 r,
1)
– test przy różnych ustawieniach prędkości obrotowej wentylatora
CHIP
| WRZESIEŃ 2003
AKTUALNOŚCI
>>
TEMAT NUMERU
>>
HARDWARE
>>
SOFTWARE
>>
INTERNET
>>
PORADY
>>
MAGAZYN
37
OVERCLOCKING
Test coolerów i bloków wodnych
firmy AMD
Coolery dla procesorów firmy Intel
3
...16
1/2
1)
3
4
...8
TIP
9
TIP
9
TIP
9
GlacialTech Igloo
2500 Pro
Tracer TRW-159
Zalman
CNPS7000-Cu
CoolerMaster IHC-
L71(Fujiyama)
Thermaltake
Volcano 7+
Speeze LionStream
EE414A8
85 zł
90
65
96
30 zł
76
62
80
200 zł
96
82
100
180 zł
90
92
89
140 zł
89
64
95
35 zł
74
78
73
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
49
Model Igloo 2500 Pro firmy
GlacialTech jest konstrukcją
z pozoru niewyróżniającą się
na tle konkurencji. Urządze-
nie charakteryzuje się kla-
sycznym, sześciennym
kształtem, a wykonany z mie-
dzi radiator ma dość gęste
ożebrowanie. Jednak Igloo
2500 Pro dzięki zastosowaniu
wysoko wydajnego i szybko-
obrotowego wentylatora uzy-
skał najwyższą skuteczność
chłodzenia – testowy proce-
sor nagrzał się zaledwie do
61 stopni Celsjusza. Niestety,
ostateczny efekt popsuł bar-
dzo wysoki poziom hałasu
generowanego przez wiru-
jący z prędkością niemal
5000 obrotów na minutę
wentylator.
100
Przyglądając się niektórym
zestawom do chłodzenia pro-
cesora powietrzem, można
zauważyć „przerost formy”.
Ciekawe i estetycznie wyko-
nane konstrukcje cieszą oko,
często są nawet dość skutecz-
ne – jednak niemal zawsze
mają wysoką cenę. Dlatego
osoby poszukujące ekono-
micznego, ale zapewniające-
go stabilną pracę rozwiąza-
nia powinny zwrócić uwagę
na prosty zestaw Tracera –
TRW-159. Urządzenie nie jest
wprawdzie demonem wydaj-
ności, a testowy CPU rozgrzał
się na nim aż do 80°C,
niemniej z tego powodu nie
zauważyliśmy jakichś proble-
mów ze stabilnością pracy
komputera. Dodajmy, że Tra-
cer TRW-159 jest dość cichy,
a to zasługa wentylatora, któ-
ry wiruje z prędkością około
3000 obrotów na minutę.
29
Model CNPS7000-Cu firmy
Zalman jest jedynym przed-
stawicielem w naszym teście
niezwykle niegdyś popular-
nych coolerów typu Orb.
Okrągły kształt radiatora, zbu-
dowanego z gęsto rozmiesz-
czonych miedzianych blaszek,
i umieszczony w nim duży
wentylator zapewniają
wyjątkowo wysoką skutecz-
ność chłodzenia. Rozwiązanie
to jest więc niezwykle atrak-
cyjne dla wszystkich osób po-
szukujących skutecznego i ci-
chego wentylatora do
podkręcania. Warto wspo-
mnieć, iż nominalną prędkość
wentylatora można
zmniejszyć z 2400 do 1350
obrotów na minutę i nadal
nie martwić się o to, że jed-
nostka centralna będzie się
przegrzewała.
29
Pierwszy rzut oka na zestaw
chłodzenia CoolerMaster IHC-
-L71 sugeruje, że mamy do
czynienia z kolejną klasyczną
konstrukcją. Dopiero uważne
przyjrzenie się masywnemu
miedzianemu radiatorowi po-
zwala dostrzec rurkę biegnącą
pomiędzy jego podstawą
a szczytem. Owa rurka to tzw.
termoobieg – w jej wnętrzu
zamknięty jest gaz, którego
zadaniem jest poprawienie
transportu ciepła pomiędzy
gorącym spodem a chłodniej-
szą górą radiatora. Dzięki ta-
kiej konstrukcji możliwe było
zastosowanie cichego, wolno-
obrotowego wentylatora. Ge-
neralnie CoolerMaster IHC-
-L71 (Fujiyama) to udana
konstrukcja, umożliwiająca
stabilną pracę jednostki cen-
tralnej zarówno przy nominal-
nych, jak i znacznie „podraso-
wanych” ustawieniach.
36
Volcano 7+ jest jednym z bar-
dziej dopracowanych zesta-
wów chłodzących w naszym
porównaniu. Urządzenie wy-
korzystuje bardzo masywny ra-
diator miedziany z szybko-
obrotowym wentylatorem –
dostępny jest na szczęście re-
gulator prędkości, umożliwia-
jący skokowe ustawienie
prędkości obrotowej (Low,
Medium, High). Instalacja
wentylatora jest dość skompli-
kowana – najpierw trzeba
zmontować cooler z kilku ele-
mentów, a dopiero później za-
łożyć go na gniazdo proceso-
ra. Niestety, operacja ta
wymaga użycia siły, co jest
niebezpieczne dla CPU i dla
plastikowych uchwytów na
płycie głównej. Ostatecznie,
gdy już przebrniemy przez in-
stalację, możemy cieszyć się
bardzo wydajnym chłodze-
niem naszego procesora.
100
Jeśli poszukujemy skuteczne-
go i taniego sposobu na
schłodzenie popularnego Ce-
lerona, powinniśmy się bliżej
zainteresować konstrukcją
Speeze LionStream. Urządze-
nie charakteryzuje się typową
budową – wykorzystuje alu-
miniowy radiator oraz szyb-
koobrotowy wentylator.
Wprawdzie Speeze w czasie
pomiarów bez problemów
współpracował z testową
jednostką Pentium 4 3,06
GHz, ale osiągnięto dość wy-
soką i niebezpieczną tempe-
raturę 72 stopni Celsjusza.
LionStream nie należy do naj-
wydajniejszych ani najcich-
szych rozwiązań, jednak
z powodzeniem sprawdzi się
wszędzie tam, gdzie koszty
wentylatora są decydującym
kryterium w wyborze danego
modelu.
miedź (Cu)/
miedź (Cu)
zatrzaski
Socket A/370
70×64×15 mm
1
łożyska kulkowe
70×15 mm
aluminium (Al)/
aluminium (Al)
zatrzaski
Socket A/370
78×80×40 mm
1
łożyska kulkowe
80×25 mm
miedź (Cu)/
miedź (Cu)
śruby
Socket 478
109×109×62 mm
1
łożyska kulkowe
90×25 mm
miedź (Cu)/
miedź (Cu)
zatrzaski
Socket 478
gazowy
83×70×50 mm
1
łożyska kulkowe
70×25 mm
miedź (Cu)/
miedź (Cu))
zatrzaski
Socket 478
65×70×35 mm
1
łożyska kulkowe
70×25 mm
aluminium (Al)/
aluminium (Al)
zatrzaski
Socket 478
83×70×37 mm
1
łożyska ślizgowe
75×25 mm
4500/4500 obr./min
2000/4000 obr./min
1350/2400 obr./min
2500/2500 obr./min
3000/6000 obr./min
4200/4200 obr./min
282 g
12 V
/
252 g
12 V
/
płynna
773 g
12 V
/
715 g
12 V
/
skokowa
593 g
12 V
/
311 g
12 V
/
61°C
80°C
55°C
65°C
58°C
72°C
36°C
39°C
57,8 dB(A)
58,1 dB(A)
www.ntec.pl/
35°C
39°C
54,4 dB(A)
54,8 dB(A)
www.megabajt.com.pl/
34°C
40°C
49,7 dB(A)
49,9 dB(A)
www.pccooler.com.pl/
35°C
48°C
47,9 dB(A)
47,6 dB(A)
www.sirius.pl/
35°C
39°C
60,7 dB(A)
61,2 dB(A)
www.4max.com.pl/
36°C
41°C
52,6 dB(A)
53,5 dB(A)
www.cooling.pl/
CHIP
| WRZESIEŃ 2003
38
AKTUALNOŚCI
>>
TEMAT NUMERU
>>
HARDWARE
>>
SOFTWARE
>>
INTERNET
>>
PORADY
>>
MAGAZYN
OVERCLOCKING
Test coolerów i bloków wodnych
Dane techniczne i wyniki testu: coolery dla procesorów AMD/Intel (Socket A/370)
POWER
Miejsce
Model
ECONO
Materiał
2)
Prędkość
obr./min
1300/4800
1900/3500
4500/4500
1900/3500
2500/4500
2300/2300
3000/3000
4600/5000
3000/3000
3000/3000
2200/2200
4200/4200
1300/4800
2200/2200
3000/3000
2000/4000
3700/4000
3700/4000
5000/5000
Temp. CPU
po 7 min
63°C
64°C
61°C
70°C
69°C
67°C
71°C
68°C
74°C
70°C
74°C
74°C
78°C
74°C
81°C
80°C
78°C
79°C
81°C
Głośność
pracy zestawu
70,6 dB(A)
61,2 dB(A)
57,8 dB(A)
47,6 dB(A)
47,7 dB(A)
50,4 dB(A)
55,1 dB(A)
57,2 dB(A)
53,1 dB(A)
53,8 dB(A)
48,1 dB(A)
57,4 dB(A)
51,3 dB(A)
49,1 dB(A)
45,9 dB(A)
54,4 dB(A)
54,4 dB(A)
55,8 dB(A)
57,4 dB(A)
Cena*
Gwa-
rancja
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
dożywotnia
24 mies.
24 mies.
dożywotnia
24 mies.
12 mies.
24 mies.
24 mies.
12 mies.
24 mies.
dożywotnia
dożywotnia
24 mies.
Dostawca
Miejsce
Ocena
Ocena
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
91
91
90
89
88
87
85
82
81
81
80
80
80
79
79
76
74
74
66
Thermaltake Volcano 11
1)
CoolerMaster Aero 7+
1)
GlacialTech Igloo 2500Pro
CoolerMaster Aero 7+
1)
GlacialTech Diamond 2000
Spire FalconRock II 5F271B123
Jamicon JMC Typhoon
GlacialTech Igloo 2410Pro
Speeze FalconRock I 5F269B1M3
Jamicon JMC1060BP
Spire WhisperRock IV SPA04B4
Coolink Cool H2Twin
Thermaltake Volcano 11
1)
Speeze RaptorCool I 5F273B1L3
CoolerMaster HHC-L61
Tracer TRW-159
Jamicon JMC1010BP
Jamicon JMC790BP
Tracer TRW-237
33
27
49
26
50
79
29
70
85
76
66
33
26
72
19
100
71
71
45
13
16
11
17
10
3
15
8
2
4
9
14
18
5
19
1
6
7
12
Cu/Cu
Cu/Cu
Cu/Cu
Cu/Cu
Au/Au
3)
Al/Cu
Al + Cu/Cu
Al/Al
Al/Al
Al/Al
Al/Cu
Al/Cu
Cu/Cu
Al/Cu
Cu/Cu
Al/Al
Al/Cu
Al/Cu
Al/Al
130 zł
160 zł
85 zł
160 zł
80 zł
50 zł
130 zł
50 zł
40 zł
45 zł
50 zł
100 zł
130 zł
45 zł
170 zł
30 zł
40 zł
40 zł
50 zł
4Max
4Max
nTec Poland
4Max
nTec Poland
SIRIUS Computers
Jamicon
nTec Poland
Mazbi
Jamicon
SIRIUS Computers
SIRIUS Computers
4Max
Mazbi
SIRIUS Computers
Megabajt
Jamicon
Jamicon
Megabajt
1)
– test przy różnych ustawieniach prędkości obrotowej wentylatora,
2)
– materiał na styku radiator/procesor,
3)
– pozłacany, * – wszystkie ceny (z VAT-em) z 23 lipca 2003 r.
Dane techniczne i wyniki testu: coolery dla procesorów Intel (Socket 478)
POWER
Miejsce
Model
ECONO
Materiał
2)
Prędkość
obr./min
1350/2400
1350/2400
2500/2500
3000/6000
3000/6000
4500/4500
3000/6000
4200/4200
2500/4500
Temp. CPU
po 7 min
55°C
58°C
65°C
58°C
60°C
60°C
64°C
72°C
71°C
Głośność
pracy zestawu
49,7 dB(A)
45,9 dB(A)
47,9 dB(A)
60,7 dB(A)
54,2 dB(A)
57,1 dB(A)
48,7 dB(A)
52,6 dB(A)
49,8 dB(A)
Cena*
Gwa-
rancja
12 mies.
12 mies.
12 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
24 mies.
Dostawca
Miejsce
Ocena
Ocena
1
2
3
4
5
6
7
8
9
96
95
90
89
86
84
81
74
74
Zalman CNPS7000-Cu
1)
Zalman CNPS7000-Cu
1)
CoolerMaster IHC-L71
Thermaltake Volcano 7+
1)
Thermaltake Volcano 7+
1)
GlacialTech Igloo 4310 Pro
Thermaltake Volcano 7+
1)
Speeze LionStream EE414A8
GlacialTech Diamond 4100
29
29
29
36
34
90
30
100
44
7
8
9
4
5
2
6
1
3
Cu/Cu
Cu/Cu
Cu/Cu
Cu/Cu
Cu/Cu
Al/Al
Cu/Cu
Al/Al
Al + Cu/Au
1)
200 zł
200 zł
180 zł
140 zł
140 zł
50 zł
140 zł
35 zł
80 zł
PC Cooler
PC Cooler
SIRIUS Computers
4Max
4Max
nTec Poland
4Max
Mazbi
nTec Poland
1)
– test przy różnych ustawieniach prędkości obrotowej wentylatora,
2)
– materiał na styku radiator/procesor,
3)
– pozłacany, * – wszystkie ceny (z VAT-em) z 23 lipca 2003 r.
Procedura testowa
Na początku warto zaznaczyć, że wielokrot-
ne zakładanie i zdejmowanie coolerów lub
bloków wodnych może skończyć się uszko-
dzeniem sprzętu. Taka niemiła przygoda
spotkała również i nas. W czasie testów z wy-
korzystaniem Pentium 4 na skutek przykleje-
nia się układu do jednego z wentylatorów
zostały zagięte nóżki. Na szczęście udało się
je wyprostować i dokończyć pomiary. Mniej
szczęścia miał nasz laboratoryjny Athlon XP
2000+, który po przetestowaniu trzeciego ze-
stawu do chłodzenia wodą już się nie „obu-
dził”, i to pomimo braku jakichkolwiek wi-
docznych uszkodzeń mechanicznych.
Podczas „egzaminowania” wentylatorów
posłużyliśmy się dwoma procesorami – od-
powiednio Intel P4 3,06 GHz oraz AMD Ath-
lon XP 2000+ (jądro Palomino 0,18 mikro-
na). Testy bloków wodnych, ze względu na
wspomniane trudności, przeprowadziliśmy
na Athlonie XP 1800+. Ten CPU ma co praw-
da inny rating (1800+, a nie 2000+), lecz jest
to układ o porównywalnej wydzielanej mo-
cy (ok. 65 W).
Wszystkie pomiary z wykorzystaniem sys-
temu operacyjnego Windows XP, programu
monitorującego pracę płyty głównej Mo-
therboard Monitor 5 oraz aplikacji Prime95
(Torture Test) przeprowadzaliśmy przy
otwartej obudowie w klimatyzowanym po-
mieszczeniu, gdzie utrzymywano stałą tem-
peraturę 21—22°C. Dodatkowo posłużyli-
śmy się pirometrem, który umożliwiał bez-
dotykowy pomiar temperatury radiatora lub
bloku wodnego, oraz fonometrem mierzą-
cym natężenie hałasu generowanego przez
testowane zestawy chłodzące.
Podczas testu
bloków wodnych
szcze-
gólną uwagę trzeba było zwrócić na do-
kładność ich montażu w komputerze.
Funkcjonalność i ergonomia (20%)
W pierwszej części testu ocenialiśmy sposób
wykonania zestawu chłodzącego i obecność
ostrych krawędzi bądź też elementów podat-
nych na uszkodzenia mechaniczne w czasie
montażu. Zwracaliśmy także uwagę na bez-
pieczeństwo instalacji, a szczególnie, czy na-
rażamy procesor na duże mechaniczne
obciążenie. W przypadku bloków wodnych
braliśmy również pod uwagę sposób napeł-
niania ich chłodziwem (wodą lub specjalną
cieczą) i ewentualnego późniejszego uzupeł-
niania medium chłodzącego. Istotny był też
dla nas hałas generowany przez zestaw.
Punktowaliśmy także dodatkowe wyposa-
żenie, np. przedłużacze, rozdzielacze zasila-
nia lub obecność pasty termoprzewodzącej.
Wydajność (80%)
W tej kategorii braliśmy pod uwagę szyb-
kość przyrostu temperatury radiatora (przy
maksymalnie obciążonym CPU) i jej maksy-
malną wartość, mierzoną na procesorze
i wewnątrz obudowy komputera. Istotne też
dla nas było, czy i do jakich częstotliwości na
sprawdzanym zestawie chłodzącym udało
się stabilnie podkręcić procesor.
CHIP
| WRZESIEŃ 2003
[ Pobierz całość w formacie PDF ]