teorie konfliktu, FIZJOTERAPIA Mgr UM, socjologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Klasyczne teorie konfliktu1. Rodowd teorii konfliktowychA.XIX-wieczne koncepcje darwinistyczne (Darwin, Sumner, Ratzenhofer) jakowczesna odpowiedna pytanie Hobbesa o naturi genezporzdku spoecznego.B.Marksowski, konfliktowy model spoeczestwa: Marks koncentrowa sinaprzyczynach zmiany spoecznej, ktre upatrywa w sprzecznociach tkwicych wstrukturze spoecznej. Dla Marksa konflikt jest nieuniknionwasnocisystemwspoecznych a manifestuje siw spolaryzowanej przeciwstawnoci intereswgwnych si systemu. Konflikt jest gwnym rdem zmiany w systemiespoecznym.C.Polityczna koncepcja konfliktu V. Pareto: zdaniem Pareto niejednorodnospoeczestwa jest zjawiskiem staym, zmienne stylko jej formy.Heterogenicznospoeczestwa polega przede wszystkim na podziale i opozycjimidzy masami a elitami. Konflikt prowadzi bddo kooptacji lub wymiany.Wymiana elit, walka midzy nimi, naleSdo istoty spoeczestwa i nie mogulecwyganiciu bdzmianie.D.Organicystyczna koncepcja konfliktu G. Simmla. Dla Simmla konflikt to cowicej niSodbicie sprzecznoci interesw, to wcielenie instynktw wrogoci.Sprzecznoci interesw mogzaostrzate instynkty, ale stosunki harmonii imioci mogje agodzi. Konflikty zdaniem Simmla niekoniecznie prowadzdozaamania i zmiany systemu, czasami jest przeciwnie: konflikt staje sijednym zgwnych procesw dziaajcych w kierunku utrzymania caoci spoecznej iintegracji, jest czymw rodzaju choroby, ktra ujawnia saboci organizmu, aletakSe w swoisty sposb go wzmacnia.E.Kontekst teoretyczny i spoeczny wspczesnego zainteresowania konfliktemspoecznym.a) lata 30-te: odsunicie siod teorii konfliktowych (kierunek humanrelations, pragmatyzm, utylitaryzm)b)lata 50-te: ponowny rozkwit teorii konfliktowych: reakcja na ujciefunkcjonalistyczne, instytucjonalizacja konfliktw zbiorowych powstaniewielkich central zwizkowych AFL i CIO.2. Struktura i dziedzina teorii konfliktu. Teoria konfliktu jest systemem zaoSe, pojitwierdzedotyczcych spoecznej natury konfliktu, jego kontekstu, przyczyn, przebiegu ikonsekwencji dla porzdku spoecznego. Wikszoistniejcych teorii konfliktu jedynie wniewielkiej czci wyczerpuje tdefinicj, koncentrujc sibdto przede wszystkim naprzyczynach, bdprzebiegu, bdkonsekwencjach konfliktu. W wikszoci teoriiniejasnoci dotyczprzede wszystkim natury konfliktu.3. Dialektyczna teoria konfliktu R. Dahrendorfa.A.Odniesienie wobec funkcjonalizmu. Zdaniem Dahrendorfa teoria socjologiczna,zwaszcza w ujciu T. Parsonsa, w zbyt duSym stopniu koncentruje sina integracjisystemu, mniejszwagprzywizujc do zjawisk braku stabilnoci, zmiany,nierwnowagi. Parsons nie dostrzega Se obok aspektu normatywnego,odpowiedzialnego za integracjsystemu, istnieje takSe wymiar interesw, czstomajcych charakter antagonistyczny.B.Koercyjna teoria spoeczestwa. Dahrendorf opowiada siza koercyjnteorispoeczestwa, w myl ktrej:1. KaSde spoeczestwo w kaSdym momencie podlega procesom zmiany, zmiana jestwszechobecna.2. W kaSdym spoeczestwie, w kaSdym momencie wystpuje niezgoda i konfliktkonflikt spoeczny jest wszechobecny;3. KaSdy element w spoeczestwie przyczynia sido jego dezintegracji i zmiany;4. KaSde spoeczestwo opiera sina przymusie stosowanym przez jednych jegoczonkw w stosunku do innych.C.Dialektyczna teoria konfliktu. rdem spjnoci spoecznej w myl tej teorii jestprzymus oparty na zwierzchnictwie, czyli prawomocnym stosunku nadrzdnoci ipodporzdkowania. Dychotomiczny charakter stosunku zwierzchnictwa wymuszapowstanie dwu odmiennych grup interesw. Interesy majtu wic charakterobiektywny. Quasi-grupy to takie grupy, ktre konstytuuje obiektywna wsplnotainteresw, z kolei grupy interesw to takie, w ktrych ta wsplnota zostajeuwiadomiona i wyartykuowana. (inspiracja Marksa). Sprzecznointereswprowadzi do konfliktw, aczkolwiek aby konflikt zaistnia, musi zostaspenionyszereg warunkw: technicznych, organizacyjnych czy spoecznych. NatSeniekonfliktu dotyczy wielkoci zaangaSowanej w konflikt energii i zaleSy od kosztwzwycistwa bdporaSki zaangaSowanych stron. Jego gwatownowiSe sinatomiast z przejawami konfliktu, a dotyczy rodkw zastosowanych przez grupy dojego rozstrzygnicia. Regulacja konfliktu jest niemoSliwa, gdy podmioty konfliktu srozproszone lub niezorganizowane, musi istnietakSe zgoda, co do pewnychformalnych regu gry.Konflikt w trojaki sposb prowadzi do zmiany struktury; poprzez cakowitwymianosb na pozycjach wadzy, czciowwymianosb na pozycjach dominacji, orazpoprzez zmianstruktury w sposb zgodny z dSeniami grupy podlegej.4. Funkcjonalna teoria konfliktu L. Cosera.A.Krytyka funkcjonalizmu i dialektycznej teorii konfliktu. Coser z jednej stronykrytykuje parsonsowski fukcjonalizm z powodu jego niezdolnoci do podjciaproblemu konfliktu. Z drugiej ma za ze Dahrendorfowi, Se ten nie dostrzegapozytywnych funkcji konfliktu.B.ZaoSenia funkcjonalnej teorii konfliktu. Opierajc sina organicyzmie Simmla,ktry rozpatruje konflikt jako proces zmierzajcy w pewnych warunkach doutrzymania organizmu spoecznego lub niektrych jego istotnych elementw, Coserrozwin wizjspoeczestwa, ktra podkrela, Se: 1. wiat spoeczny moSnatraktowajako system rozmaicie wzajemnie powizanych czci, 2. Wszystkiesystemy spoeczne ujawniajbraki rwnowagi wewntrznej, napicia i konfliktyinteresw pomidzy swoimi elementami; 3. Procesy zachodzce wewntrz orazpomidzy elementami skadowymi systemu dziaajw rSnych warunkach w kierunkuutrzymania, zmiany, wzrostu lub spadku integracji systemu i jego adaptowalnoci.4. Wiele procesw, takich jak gwatowne walki, odmiennopogldw, dewiacje ikonflikty, ktre zazwyczaj traktuje sijako procesy rozbijajce system, mogbyrozpatrywane w okrelonych warunkach jako procesy wzmacniajce podstawintegracji systemu, jak teSjego adaptowalnoci do rodowiska.C.Przyczyny konfliktu, zdaniem Cosera wybucha on dopiero wwczas, gdy podwaSonazostaje prawomocnorelacji. Wybucha takSe wwczas gdy mamy do czynienia nie zbezwzgldndeprywacjjakiejgrupy, ale z deprywacjwzgldnwobec grupodniesienia.D.NatSenie konfliktu. Stopieemocjonalnego zaangaSowania w dSeniu do konfliktu, awic jego natSenie wynika zdaniem Cosera z rodzaju stosunkw wiScychzantagonizowane strony; im te relacje sbardziej osobiste i pierwotne tym konflikt maostrzejszy przebieg.E.Gwatownokonfliktu -zaleSy od tego, czy jest on realistyczny (to znaczy dotyczyrzeczywistych przyczyn) czy teSnierealistyczny, albo zastpczy (chodzi orozadowanie emocji). Poza tym w systemach sztywnych, gwatownokonfliktu jestwiksza, bo nie ma dostpnych alternatyw suScych jego rozwizaniu.F.Spoeczne funkcje konfliktu konflikt ma swoje konsekwencje zarwno dlabiorcych w nim udzia stron, jak i dla szerszego systemu. Jeli chodzi o funkcjewewntrzne, niejednokrotnie przyczynia sion do zwikszenia integracji grupy,ugruntowania istniejcych norm lub pojawienia sinowych. Jeli chodzi okonsekwencje zewntrzne -systemy spoeczne dysponujrSntolerancjna konflikt.W systemach elastycznych o zinstytucjonalizowanych wentylach bezpieczestwa,atwiej o rozadowanie napicia i przywrcenie rwnowagi. W systemach sztywnych,potrzeba tych wentyli ronie z uwagi na uniemoSliwienie bezporedniej ekspresjiantagonistycznych roszcze. Zdaniem Cosera, tym, co zagraSa rwnowadze systemu,jest nie konflikt jako taki, lecz sztywnostruktury, ktra stwarza warunki dlakumulacji wrogoci wzduSjednej, gwnej linii podziau.5. Krytyka koncepcji konfliktuA.Jednostronno, niejasnoi brak precyzji (czym jest konflikt, w obrbie jakichcaoci zachodzi?), puapki teoretyczne: konflikt jako zmienna zaleSna iniezaleSna, skutki i funkcje konfliktu.B.Wewntrzna dynamika konfliktu, jako proces niezaleSny i autonomiczny.C.UzaleSnienie teorii konfliktowych od funkcjonalistycznego sposobu patrzenia narzeczywistospoeczn.Teorie konfliktu w nowoczesnym spoeczestwie1.Wsplne podstawy teorii konfliktu w nowoczesnym spoeczestwie.A.Konflikt jako zjawisko, charakteryzuje wszelkie stosunki spoeczne, nie tylkostosunki klasowe.B.Konflikt w rwnym stopniu rozgrywa sina paszczynie wiadomoci spoecznej,kultury, jak i spoecznej struktury.C.Do konfliktu i przemocy dochodzi najczciej w sferze dyskursu, a jzyk staje sirwnie wydajnym narzdziem przemocy i konfliktu jak przemoc materialna.D.Podobnie jak w klasycznych koncepcjach konfliktu, tutaj rwnieSrdem konfliktujest struktura, aczkolwiek chodzi o strukturdyskursu, w ramach ktrej ujawnia sinierwnowaga w dostpie do rodkw symbolicznego przymusu.E.Wspczesny konflikt traci na wyrazistoci, w coraz wikszym stopniu przybieraformy subtelne i ukryte, ma charakter bardziej rozproszony i poredni, natomiast wskali czsto staje sipowszechny i totalny.2.Koncepcja konfliktu poklasowego R. Dahrendorfa.A.Krytyka marksowskiej teorii kapitalizmu i dialektyki zmian formacji. Pojciekapitalizmu jest teoretycznhipostaz: realnie nie istniejspoeczestwakapitalistyczne. Natomiast tym co realnie istnieje, to przemiany w sensietechnologiczno-materialnym oraz w zakresie praw politycznych, ktre nie zawszepozostajze sobw cis...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]