technik artykul 2011 03 32755, 3-2011
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
SPRZĘT
I
MATERIAŁY
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
lek. stom. Barbara Walczak*
Stomatologia cyfrowa
na wyciągnięcie ręki
Nowe możliwości pracy lekarza i technika
S
kaner wewnątrzustny
S
TOMATOLOGIA
W
3D
Stomatologię cyfrową można zatem
zdefiniować jako procedurę stomato-
logiczną wykorzystującą instrumenty/
narzędzia do cyfrowej rejestracji obrazu
oraz systemy komputerowe umożliwia-
jące diagnostykę, analizę i planowanie
leczenia, archiwizację danych oraz
leczenie, w którym część manualnej
pracy lekarza i technika zastąpiona jest
pracą urządzeń. Stomatologia cyfrowa
do niedawna miała znacznie szersze
zastosowanie w technice dentystycznej
niż w gabinecie dentystycznym, ponie-
waż laboratoria od wielu lat korzystają
z systemów CAD/CAM do wykonywa-
nia uzupełnień protetycznych. Lekarze
mogli korzystać z poszczególnych urzą-
dzeń cyfrowych, takich jak tomografia
cyfrowa, CBCT oraz programy do plano-
wania leczenia, ale dostępność i zakres
wskazań były znacznie ograniczone.
Brakowało integracji poszczególnych
urządzeń tak, aby zapewnić lekarzowi
większą kompleksowość.
Procedury cyfrowe w chwili obecnej
rozwijają się bardzo szybko. Nie mamy
już do czynienia wyłącznie z cyfrową
stomatologią odtwórczą. Coraz śmielej
rozwijane są dziedziny cyfrowej implan-
tologii, chirurgii czy ortodoncji. Obec-
nie w pracy lekarza i technika najważ-
niejsze jest skorzystanie z technologii,
która da jak najszerszy zakres wskazań
oraz nie pozostawi użytkownika z urzą-
dzeniem, które za dwa-trzy lata może
okazać się przestarzałe. Im bardziej
uniwersalny instrument kupimy, tym
dłużej będziemy cieszyć się jego funk-
cjonalnością.
Hasło stomatologia cyfrowa pojawia się
w medycynie coraz częściej. Prawie każ-
dy producent sprzętu stomatologiczne-
go oferuje produkt powiązany z cyfrową
stomatologią, gabinety stomatologiczne
wykorzystują to sformułowanie w swo-
ich działaniach reklamowych, a więk-
szość laboratoriów dentystycznych po-
siada w ofercie jakiś rodzaj uzupełnie-
nia, które jest wykonywane przy zasto-
sowaniu właśnie technologii cyfrowej.
Co oznacza hasło stomatologia cyfrowa?
Czy istnieje jej definicja? Co możemy
zyskać, a co stracić, korzystając z możli-
wości, jakie nam oferuje? I czy możemy
bez niej funkcjonować w gabinecie lub
laboratorium?
Pojęcie stomatologii cyfrowej w no-
menklaturze polskiej pojawiło się jako
bezpośrednie tłumaczenie z języka an-
gielskiego
digital dentistry.
Dla środowi-
ska medycznego hasło „cyfrowy” nie ko-
jarzy się z pracą lekarza. Inaczej jest np.
z dobrze wszystkim znanym cyfrowym
aparatem fotograficznym czy cyfrową
telewizją, książką, muzyką, drukiem,
a nawet podpisem. Można by się poku-
sić o stwierdzenie, że cały świat jest cy-
frowy. Dotyczy to również stomatologii,
w której zauważalna jest konwersja do-
tychczasowych procedur (w większości
wykonywanych ręcznie) na takie, które
wykorzystują cyfrową obróbkę danych.
Oznacza to, że nasze dane – niezależnie
czy to wycisk, projekt pracy, zdjęcie, wy-
niki tomografii – wprowadzone do kom-
putera z odpowiednim oprogramowa-
niem mogą być analizowane oraz prze-
konwertowane na informacje użyteczne
dla lekarza bądź technika.
Lava™ C.O.S. jest najno-
wocześniejszym urządzeniem,
które umożliwia lekarzowi
pobranie cyfrowego wycisku,
na bazie którego laboratorium
może przygotować uzupeł-
nienie protetyczne wykonane
w technice CAD/CAM.
TITLE
Digital dentistry at our
fingertips. New opportunities for
dentists and dental technicians
SŁOWA KLUCZOWE
stomatologia
cyfrowa, skaner wewnątrzustny, LAVA™
STRESZCZENIE
Skaner wewnątrzustny
Lava™ C.O.S. jest najnowocześniejszym
urządzeniem, które umożliwia lekarzowi
pobranie cyfrowego wycisku, czyli
zarejestrowanie wirtualnego obrazu
jamy ustnej. Na bazie takiego wycisku
laboratorium może przygotować
uzupełnienie protetyczne wykonane
w technice CAD/CAM.
KEY WORDS
digital dentistry,
Chairside Oral Scanner, LAVA™
SUMMARY
Lava™ C.O.S. is the most
innovative system which allows dentists
to download a digital impression
– it registers a virtual image of the
patient’s oral cavity. Basing on this
impression the laboratory is able
to prepare a prosthetic restoration
by using the CAD/CAM technique.
54
SPRZĘT
I
MATERIAŁY
3
/2011
Model SLA
S
KANER
WEWNĄTRZUSTNY
Kompleksowe rozwiązania w dziedzi-
nie stomatologii odtwórczej zapewnia
system, który daje możliwość wykona-
nia kompletnej procedury protetycznej
w wersji cyfrowej – od pobrania wyci-
sku do otrzymania gotowego uzupeł-
nienia protetycznego. Ta procedura
protetyczna jest wykorzystywana z po-
wodzeniem już od kilku lat. Umożliwia
optymalne leczenie pacjenta i daje
gwarancję uzyskania precyzyjnie do-
pasowanego uzupełnienia wysokiej
jakości.
Cyfrowa procedura protetyczna
rozpoczyna się w gabinecie od pobra-
nia wycisku skanerem wewnątrzust-
nym zamiast masami wyciskowymi.
Lekarz powinien przygotować pole
protetyczne jak do konwencjonalnej
metody wyciskowej, czyli zalecana
jest prawidłowa retrakcja i osuszenie
filarów. Skaner wewnątrzustny jest
narzędziem optycznym, które rejestru-
je obraz wnętrza jamy ustnej, tworząc
trójwymiarowy film zapisany głowicą
skanującą. Obowiązuje prosta zasada:
to, co widzimy własnym okiem będzie
również zarejestrowane przez układ
optyczny skanera. Przestrzenny obraz
powstaje na ekranie skanera w czasie
rzeczywistym, dzięki czemu lekarz
ma pełną kontrolę nad procedurą po-
bierania wycisku.
Procedurę można przerwać w każ-
dej chwili, można pozwolić pacjen-
towi przełknąć ślinę czy odkaszlnąć,
by po chwili rozpocząć skanowanie po-
nownie w miejscu, gdzie zostało zakoń-
czone. Jeśli lekarz uzna, że pewne ob-
szary należy doskanować tak, aby cały
zakres preparacji był dobrze widoczny,
można to wykonać w każdej chwili.
Skanowanie daje najwyższą z moż-
liwych precyzję, nawet do 7-10 μm,
dzięki rejestracji ponad 24 milionów
punktów na łuk zębowy.
do centrum SLA, które wykonuje mo-
del na zasadzie stereolitografii z żywicy
epoksydowej. Proces produkcji modeli
trwa ok. 3-5 dni, a następnie tak wyko-
nany model jest wysyłany do laborato-
rium, które go zamówiło.
W międzyczasie laboratorium może
rozpocząć projektowanie pracy w sys-
temie CAD i wytworzenie na tej pod-
stawie struktury bądź gotowego uzupeł-
nienia protetycznego. Wszechstronność
systemu umożliwia wykonanie uzupeł-
nienia zarówno w systemie Lava, jak
i w innych systemach, które korzystają
z oprogramowania 3Shape lub Den-
tal Wings. Wskazania protetyczne nie
ograniczają się tylko do uzupełnień wy-
konanych metodą CAD/CAM. Możliwe
jest również skorzystanie z architektury
otwartej w laboratorium, czyli wykona-
nie uzupełnień protetycznych na bazie
drukarek 3D lub w urządzeniach do la-
serowego spiekania metali.
Na tym nie kończą się możliwości
pracy w laboratorium. Jeśli lekarz lub
technik chcą otrzymać pracę wykona-
ną metodą konwencjonalną w pracow-
ni, to jest to jak najbardziej wykonalne.
Omijane jest wówczas projektowanie
pracy w systemie CAD/CAM i wy-
konuje się uzupełnienie protetyczne
w sposób tradycyjny na modelu SLA,
a nie na gipsowym jak dotychczas.
Ten uniwersalizm stosowania skanera
i wybiórcze wykorzystanie technologii
cyfrowej daje dużą elastyczność pracy
w gabinecie i pracowni.
Praca protetyczna wykonana me-
todą cyfrową jest szczelna i precy-
zyjna. Przyspiesza to etap osadzania
S
ZYBKOŚĆ
I
PRECYZJA
Powstały w ten sposób wycisk lekarz
przesyła do technika, z którym współ-
pracuje. Laboratorium posiada specjal-
ny program umożliwiający cyfrowe
opracowanie wycisku. Technicznie
proces przebiega w ten sposób, że wy-
cisk cyfrowy od lekarza trafia na ser-
wer, z którego technik może go po-
brać w dowolnej chwili. Wycisk nie
jest przesyłany pocztą elektroniczną
ze względu na wielkość pliku, która
może przekraczać 1 GB. Dlatego do do-
brej współpracy wymagane jest szybkie
łącze internetowe zarówno w gabine-
cie, jak i laboratorium. Technik po za-
pisaniu cyfrowego wycisku na swoim
komputerze przygotowuje na jego pod-
stawie wirtualny model, podobnie jak
wykonuje się dzielone modele gipsowe:
dzieli je na elementy, zaznacza granicę
preparacji i pozycjonuje w zwieraku.
Na podstawie tak wykonanego modelu
wirtualnego powstanie później model
z żywicy, produkowany metodą SLA.
Wirtualnie przygotowany przez tech-
nika model ponownie trafia na serwer,
gdzie specjalny program przeprowa-
dza dalszą obróbkę cyfrową, tworząc
odpowiednie pliki do projektowania
uzupełnień protetycznych i produkcji
modeli. Plik do produkcji modeli trafia
55
SPRZĘT
I
MATERIAŁY
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
matologią cyfrową nie ma odwrotu.
Lekarze bez skanera i technicy bez
komputera skazani są na duże ogra-
niczenia w proponowanych usługach,
a pacjenci szukają przecież najnowo-
cześniejszych gabinetów. Ważny aspekt
dla wszystkich, którzy pragną postawić
pierwsze kroki w dziedzinie stomato-
logii cyfrowej, stanowi bardzo dobre
łącze internetowe. Przesyłając wycisk
cyfrowy z gabinetu do pracowni, nie
korzystamy już z poczty czy kuriera.
Ograniczenia w dostępności do szyb-
kiego internetu, występujące w wielu
miejscach w Polsce, utrudniają przesy-
łanie i odbieranie danych, a bez tego
nie ma cyfrowej stomatologii.
Kolejnym ważnym punktem jest
wybór technologii. Na rynku stoma-
tologicznym pojawia się coraz więcej
propozycji mniej lub bardziej spraw-
dzonych. Ponieważ nowoczesne tech-
nologie są drogie, warto sprawdzić,
co oferują, jaką dają gwarancję, czy
otrzymamy odpowiednie przeszkolenie
i kto się będzie nami opiekował pod-
czas pracy. Czy, kupując drogi sprzęt,
zostaniemy pozostawieni sami sobie,
czy też będziemy mieli pełen komfort
pracy pod okiem serwisu.
Dlatego warto zaufać sprawdzonemu
partnerowi i technologii, która została
już sprawdzona. Uzupełnienia prote-
tyczne Lava oraz skaner wewnątrzust-
ny Lava C.O.S. zostały bardzo wysoko
ocenione przez użytkowników, czego
przykładem może być wysoka nota
w The Dental Advisor. Każde uzupeł-
nienie Lava otrzymuje niepowtarzalny
certyfikat z hologramem, dający gwa-
rancję na podbudowę na 15 lat. Auten-
tyczność podbudowy można zweryfiko-
wać, wpisując numer kodu kreskowego
w odpowiednie pole do autoryzacji
na stronie www.3mespe.pl/lava.
Schemat – architektura otwarta
uzupełnienia protetycznego w jamie
ustnej ze względu na skrócony czas
potrzebny na dopasowanie. Cyfrowy
przepływ danych eliminuje wiele do-
datkowych i czasochłonnych etapów
pracy ze względu na zminimalizo-
wanie możliwości popełnienia błędu
i konieczność powtarzania niektórych
czynności.
Zakres wskazań, które są możliwe
do wykonania przy zastosowaniu cy-
frowych wycisków, obejmuje wszyst-
kie prace stałe: korony, mosty, wkłady,
nakłady czy licówki. Bardzo inten-
sywnie rozwija się proces pobierania
wycisków transferowych z poziomu
implantu i już niedługo lekarze używa-
jący skanera będą mogli również z tego
skorzystać.
Skaner jest uniwersalnym narzę-
dziem, które umożliwi już wkrótce za-
stosowanie wycisku cyfrowego do dia-
gnostyki, a zaimportowanie skanu
do programów służących planowaniu
leczenia implantologicznego i chirur-
gicznego przyspieszy znacznie pracę
lekarza i technika, poprawi precyzję
i diagnostykę. Dodatkowo wprowadze-
nie wycisku cyfrowego do programów
ortodontycznych ułatwi planowanie
leczenia ortodontycznego, a przecho-
wywanie skanów w komputerze raz
na zawsze uwolni lekarzy ortodontów
od szaf pełnych modeli gipsowych.
T
ECHNOLOGIA
CYFROWA
–
ZA
I
PRZECIW
?
Procedura cyfrowa jawi się więc jako no-
woczesna metoda, która poprawia kom-
fort pracy lekarza i technika, polepsza
komunikację między gabinetem a pra-
cownią oraz przyspiesza wiele etapów
procedury protetycznej. Czy są w takim
razie jakieś negatywne strony?
Niewątpliwie lekarz i laboratorium
muszą zainwestować w nowoczesny
sprzęt. Może to stanowić wyzwanie
dla niektórych klientów, ale przed sto-
*Absolwentka Wydziału Stomatologicznego
na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku
oraz podyplomowych studiów Zarządzania
i Marketingu w Opiece Medycznej.
Doświadczenie jako stomatolog zdobyła,
pracując m.in. dla PZ ZOZ, a także
prywatnych klinik Eurodental i Medicover.
Od 2001 roku związana z 3M Poland, pełni
funkcje kierownika ds. sprzedaży oraz
eksperta stomatologicznego. Dzięki pracy
dla 3M stała się ekspertem w swojej
dziedzinie. Specjalizuje się w technologiach
cyfrowych w stomatologii.
56
[ Pobierz całość w formacie PDF ]