technik artykul 2012 01 34862, 1-2012
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
Marco Antonio Bottino, tłumaczenie Renata Faria
Wielofunkcyjne zęby sztuczne
do zastosowania w protezach osiadających lub całkowitych
protezach podpartych na wszczepach – cz. I
W
przypadku wykony-
Protetyczne leczenie bezzębnych pa-
cjentów to zawsze ogromne wyzwa-
nie, ponieważ w takich przypadkach
klinicznych uzupełniamy nie tylko
utracone zęby, lecz również utracone
tkanki miękkie oraz strukturę kości.
Te wszystkie czynniki decydują o es-
tetycznej i funkcjonalnej odbudowie
utraconych tkanek. Kwestia oczywista
to wieloletnie doświadczenie stomato-
loga i technika dentystycznego, którzy
będą wykonywali dane uzupełnienie
– nie należy zapominać o doborze wła-
ściwych materiałów, jak zęby konfek-
cyjne.
Życzeniem każdego pacjenta jest
atrakcyjny wygląd i minimalizacja bólu
związanego z leczeniem oraz adaptacją
nowych protez. W wielu przypadkach
pacjenci pragną poprawy funkcji żu-
cia, dobrego efektu kosmetycznego
i poprawy wymowy, którą powinny
gwarantować im nowe protezy. Kon-
cepcja tworzenia protezy całkowitej
to kompletna rehabilitacja bezzębne-
go wyrostka. Utrata zębów prowadzi
do zmian w wyglądzie wyrostków zę-
bodołowych szczęki i żuchwy. Mecha-
nizm zaniku wyrostków zębodołowych
polega na znacznym nasileniu procesu
dysymilacji komórek w porównaniu
z procesami asymilacji. Utrata zębów
prowadzi również do zaniku sieci na-
czyniowej – dochodzi do zaburzeń
procesów odnowy i do nasilenia się
czynności osteoklastów. Wynik takie-
go wyniszczającego działania to zanik
prawidłowych czynności fizjologicz-
nych jamy ustnej oraz pomniejszenie
o około 1 cm wysokości wyrostka zębo-
dołowego. Jeżeli dodamy jeszcze jeden
centymetr korony zęba, to osiągniemy
sumę w relacji szczęka – żuchwa wy-
noszącą 4 cm (1).
Tego stanu rzeczy nie możemy lekce-
ważyć, lecz uzmysłowić sobie przydat-
ność wykonywanych protez całkowi-
tych, czyli przywrócenie funkcji żucia,
harmonizację formy twarzy pacjenta,
poprawę fonetyki i estetyki.
wania całkowitych
protez osiadających należy
przestrzegać wszystkich
wytycznych dotyczących
planowania i sporządzania
uzupełnień protetycznych.
R
ODZAJE
PROTEZ
CAŁKOWITYCH
W zależności od podłoża protetycznego
rozróżniamy następujące rodzaje pro-
tez całkowitych:
− ruchome protezy całkowite osiadają-
ce na wyrostku zębodołowym,
− ruchome protezy całkowite (protezy
nakładkowe), których filarami mogą
być implanty lub zęby, na których
osadzono korony teleskopowe,
− stałe protezy całkowite osadzone
na implantach.
Wszystkie koncepcje i metody re-
habilitacji utraconych tkanek sprowa-
dzają się praktycznie do tego samego.
Pierwszy etap kliniczny to wyciski sy-
tuacyjne, które umożliwiają wykonanie
modeli orientacyjnych odzwierciedla-
jących sytuację w jamie ustnej pacjenta
oraz stanowią bazę dla zaplanowania
uzupełnienia protetycznego. W przy-
padku wykonywania całkowitych pro-
tez osiadających należy przestrzegać
wytycznych dotyczących planowania
i wykonywania uzupełnień protetycz-
TITLE
Artificial multifunctional
teeth for total rehabilitations with
conventional and implant supported
prosthesis – part 1
SŁOWA KLUCZOWE
proteza całkowita
STRESZCZENIE
Koncepcja tworzenia
protezy całkowitej to kompletna
rehabilitacja bezzębnego wyrostka.
Utrata zębów prowadzi do zmian
w wyglądzie wyrostków zębodołowych
szczęki i żuchwy.
KEY WORDS
total prosthesis
SUMMARY
The concept of creating
a complete denture is total
rehabilitation of toothless alveolar.
Loss of teeth leads to changes in the
appearance of alveolar processes in jaw
and mandible.
48
1
/2012
nych. Dlatego wycisk, zasięg protezy
wyznaczony na modelu roboczym,
szkielet przejmujący funkcję nośnika
protezy oraz elementy kotwiczące mu-
szą być perfekcyjnie wykonane i wza-
jemnie dopasowane tak, aby ustawione
zęby mogły zapewnić dobre utrzyma-
nie, właściwą stabilizację, balans i oklu-
zję uzupełnienia (2-3).
Protezy całkowite osadzone na stałe
na implantach cieszą się ogromną po-
pularnością wśród pacjentów ze wzglę-
du na swoją stabilność i wytrzymałość
w środowisku jamy ustnej. Korzyści
wypływające z natychmiastowego ob-
ciążenia wyrostka po ekstrakcji i na-
tychmiastowej implantacji umożliwiają
w przeciągu krótkiego czasu rozpoczę-
cie leczenia z przewidywalnym wyni-
kiem (4-5).
Wiele badań nad zastosowaniem
protez nakładkowych lub ruchomych
protez osadzonych na filarach w posta-
ci implantów tylko potwierdziło opty-
malny wskaźnik sukcesu (6-8).
Ogólne zasady i koncepcje dla
wszystkich rodzajów protez całkowi-
tych są zależne od warunków pola
protetycznego. Publikowana tabela
obrazuje w wyrazisty sposób etapy
kliniczne i laboratoryjne w zależności
od różnych typów protez całkowitych
(tabela 1).
szych aspektów w czasie wykonywa-
nia protez całkowitych – precyzyjne
kryteria określające właściwy dobór
zębów sztucznych nie istnieją. Niefor-
tunny wybór zębów prowadzi nie tylko
do odrzucenia przez pacjenta wykona-
nej protezy, lecz również do zaburzeń
czynnościowych i estetycznych (12).
Długoletnie obserwacje klinicz-
ne określiły podstawowe wytyczne,
wg których dokonujemy wyboru
zębów konfekcyjnych. Zęby sztucz-
ne kompletowane są w garniturach:
po sześć zębów dla odcinka przednie-
go (góra i dół) oraz po osiem zębów dla
odcinka bocznego. Kształt i wielkość
bazują na budowie konstytucjonalnej
człowieka, czyli sześciu górnych zę-
bach przednich, które mają przemożny
wpływ na estetykę.
Stosując za długie zęby, wywołujemy
efekt „za szerokiego uśmiechu”. W po-
rozumieniu z pacjentem można doko-
nać wyboru krótszych zębów, nawet
w przypadku pojawienia się podstawy
protezy.
Warto przypomnieć, że przeprowa-
dzono odpowiednie badania (11) doty-
czące wpływu czynników estetycznych
na różnorodność sposobów ustawiania
górnych przednich zębów siecznych.
Ustawianie górnych zębów przednich
to czysto subiektywny aspekt i dlatego
protezy zostały zaprezentowane nie-
jednorodnej grupie osób, składającej
się ze studentów, specjalistów i laików.
Rodzaje ustawek zębów przednich
w protezach zostały przyporządkowa-
ne do odpowiednich grup wiekowych,
czyli dla ludzi młodych (klasyczna),
starszych kobiet i mężczyzn oraz z dia-
stemą.
Wyniki badań wykazały, że ustaw-
ka w stylu ludzi młodych (klasyczna)
uzyskała przychylność 38,57%, gru-
pa seniorów 32,85%, bez wskazania
na mężczyzn i kobiety. Najmniej za-
interesowania okazała grupa żeńska.
32,86% testowanych osób odrzuciło
proponowany rodzaj, męska ustawka
zdobyła 31,43% uznania, a ustawka
D
OBÓR
ZĘBÓW
SZTUCZNYCH
W przypadku całkowitego bezzębia siły
żucia protezy mogą mieć negatywny
wpływ na tkankę oporową. Dlatego na-
leży stworzyć należytą okluzję (9), która
pozwoli na właściwe funkcjonowanie
nowego uzupełnienia protetycznego
(2-10).
W czasie wykonywania protez cał-
kowitych chirurg stomatolog nie może
koncentrować się tylko i wyłącznie
na wiedzy naukowej, zdolnościach ma-
nualnych i standardowych proporcjach
estetycznych fizjonomii człowieka, lecz
dostrzegać również wyobrażenia i pra-
gnienia pacjenta (11). Dobór zębów
konfekcyjnych to jeden z najważniej-
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
z diastemą tylko 22,86% (również nie
stwierdzono istotnych różnic pomiędzy
kobietami i mężczyznami).
Trochę starsze badania mogą pomóc
w określeniu najważniejszych cech
estetycznych uzębienia. Klasyczne
koncepcje przedstawione przez zna-
nych naukowców są do dzisiaj aktual-
ne. Niektórzy autorzy badali związki
zachodzące między kształtem zębów
i indywidualnymi cechami, takimi jak
płeć, osobowość i wiek (13-15). Dalsze
badania prowadzono nad kształtem zę-
bów przednich w zależności od czyn-
ników morfofizjologicznych (16). Po-
strzeganie jednej osoby przez drugą
jest zawsze wrażeniem subiektywnym.
Kiedy obserwujemy środkowe sieka-
cze, instynktownie kojarzymy je z siłą,
energią, autorytetem, atrakcyjnością
danego osobnika lub apatią i brakiem
pewności siebie. Boczne zęby sieczne
asocjują z takimi wartościami, jak arty-
styczna, emocjonalna oraz intelektual-
na ekspresja osobowości, a to oznacza,
że określenie kształtu zębów przednich
ma pozytywny lub negatywny wpływ
na przyszły wygląd naszego pacjenta.
W czasie dobru zębów sztucznych
w celu stworzenia dobrej estetyki nale-
ży zwrócić uwagę na pomiar pionowy,
płaszczyznę zgryzową, linię środkową,
linię kłów i linię uśmiechu (17). Dodat-
kowe czynniki, które odgrywają ogrom-
ną rolę w estetyce nowego uzębienia,
to kształt, wielkość, kolor i przyporząd-
kowanie zębów konfekcyjnych do typu
pacjenta (18). Podczas anamnezy nie
należy zapominać o takich czynnikach
jak krąg kulturowy, szerokość geogra-
ficzna i warunki socjalne oraz najważ-
niejsze – pragnienia pacjenta związane
z indywidualnym wyglądem estetycz-
nym wykonywanego uzupełnienia.
Harmonijna okluzja protezy całko-
witej ma ogromny wpływ na właściwe
fizjologiczne funkcjonowanie układu
stomatognatycznego.
Ruchoma, proteza
całkowita, której
fi larami są implanty
Stała proteza
całkowita
na implantach
Ruchoma, całkowita
proteza osiadająca
Wycisk sytuacyjny
tak
tak
tak
Montowanie komponen-
tów na implantach
tak
tak
tak
łyżka z żywicy akrylowej
lub specjalna łyżka
wyciskowa
Wycisk indywidualny
łyżka z żywicy akrylowej
łyżka z żywicy akrylowej
pasty eugenolowo-cynko-
we, elastomerowe
Wycisk czynnościowy
elastomerowe
elastomerowe
Próba podstawy prot.
żywica akrylowa
żywica akrylowa
żywica akrylowa
Woskowe
wały wzorników
tak
tak
tak
Relacja szczęki/żuchwy
tak
tak
tak
okluzja zbalansowana
(zwarcie zrównoważone)
okluzja z wzajemną
ochroną
okluzja zbalansowana
(zwarcie zrównoważone)
okluzja zbalansowana
(zwarcie zrównoważone)
Ustawianie zębów
Próba ustawionych
zębów
tak
tak
tak
tak (system belkowo-za-
trzaskowy)
nie (system pierścienia-O)
Próba metalowej podbu-
dowy (szkieletu)
nie
tak
z odciążeniem na ele-
mentach utrzymujących
Polimeryzacja
konwencjonalna
na belce
tak (zamocować ze wska-
zanym momentem
obrotowym)
Założenie protezy
tak
tak
Kontrola okluzji
tak
tak
tak
Powtórna kontrola
uzupełnienia
tak
tak
tak
Tabela. 1
Piśmiennictwo
1. Madeira M.C.:
Anatomia da face
. 5. wyda-
nie. Ed. Sarvier; 2004. str. 288.
2. da Cunha V.P.P., Santos J.F.F., Marchi-
ni L., Neisser M.P., Bottino M.A.:
Alterações
do plano oclusal durante o processamento
laboratorial de próteses totais: revisão da li-
teratura.
„Rev. Biocięnc. Taubaté”, 2000;
6(1):41-7.
3. Almeida E.O., Freitas-Júnior A.C.,
Assunção W.G.:
Os desafios da prótese
total: problemas e soluções.
„Rev Inpeo
de Odontologia Cuiabá”, 2008; 2(1):1-76.
4. Maló P., Rangert B., Nobre M.:
All-on-4 im-
mediate-function concept with Branemark
System implants for completely edentulous
maxillae: a 1-year retrospective clinical
study.
„Clin. Implant. Dent. Relat. Res.”,
2005;7 (suplement 1):88-94.
5. Pomares C.:
A retrospective clinical study
of edentulous patients rehabilitated accor-
ding to the ‘all on four’ or the ‘all on six’
immediate function concept.
„Eur. J. Oral.
Implantol.”, 2009; 2(1):55-60.
6. Chiapasco M., Gatti C.:
Implant-retained
mandibular overdentures with immediate
loading: a 3- to 8-year prospective study
on 328 implants.
„Clin. Implant. Dent. Relat.
Res.”, 2003; 5(1):29-38.
7. Liao K.Y., Kan J.Y., Rungcharassaeng K.,
Lozada J.L., Herford A.S., Goodacre C.J.:
Immediate loading of two freestanding im-
plants retaining a mandibular overdenture:
1-year pilot prospective study
. „Int. J. Oral
Maxillofac. Implants”, 2010;25(4):784-90.
8. Cune M., Burgers M., van Kampen F., de Put-
ter C., van der Bilt A.:
Mandibular overdentu-
res retained by two implants: 10-year results
from a crossover clinical trial comparing
ballsocket and bar-clip attachments.
„Int.
J. Prosthodont.”, 2010; 23(4):310-7.
9. Rizzatti-Barbosa C.M., Dallari A.:
Alterações
oclusais da prótese total antes e após sua
polimerização: análise da variação do ângu-
lo das cúspides do primeiro molar superior.
„RGO”, 1996; 44(2):83- 6.
10. Turano J.C., Turano L.M.:
Fatores deter-
minantes da oclusão em prótese total.
In Fundamentos de prótese total. 4. Ausg.
São Paulo
: „Quintessence”; 1998. S.2000-
1. Kap.13.
11. Cas tr o Jr. O.V., Hvanov Z .V., F rige-
rio M.L.M.A.:
Avaliação estética da mon-
tagem dos seis dentes superiores anteriores
em prótese total
. „Pesq. Odont. Bras.” 2000;
14(2):177-82.
KONTAKT
Denon Dental Sp. z o.o.
www.dental.pl
Pełne piśmiennictwo dostępne w redakcji.
50
[ Pobierz całość w formacie PDF ]