technik artykul 2012 05 37106, 5-2012
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
tech. dent. Katarzyna Kozaczuk
No i mamy zgryz
– prawidłowe rekonstrukcje uzupełnień stałych
Z
miany okluzji mogą
W naturalnym uzębieniu występują
dwa typy okluzji: okluzja guzek – li-
stwa brzeżna oraz okluzja guzek –
bruzda.
jącą okluzję mają wpływ następujące
zaburzenia:
– brak punktów styku i kontaktu,
– płaskie i szorstkie punkty kontaktu,
– przedwczesne punkty kontaktu na
zębach bocznych,
– przedwczesne punkty kontaktu na
zębach przednich,
– nieprawidłowe prowadzenie guz-
ków przy ruchach bocznych, przy-
wodzenia i odwodzenia,
– stres.
Coraz częściej trafiają do nas pa-
cjenci po leczeniu ortodontycznym,
którzy mają nieprawidłową okluzję
statyczną i dynamiczną. W czasie
leczenia dochodzi do zbyt szybkich
zmian w zwarciu, co może nie zostać
zaakceptowane przez układ mięśni.
Z badań przeprowadzonych przez
naukowców wynika, że u pacjentów
bez wad zgryzu (nieleczonych or-
todontycznie) 79% ma prawidłową
okluzję. Natomiast u pacjentów po le-
czeniu ortodontycznym aż u 61%
występuje okluzja nieprawidłowa.
Tego typu zmiany okluzji mogą być
przyczyną późniejszych zaburzeń
w stawie skroniowo-żuchwowym
i rzutować na przyszłe leczenie pro-
tetyczne.
być przyczyną później-
szych zaburzeń w stawie
skroniowo-żuchwowym
i rzutować na przyszłe
leczenie protetyczne.
O
KLUZJA
GUZEK
–
LISTWA
BRZEŻNA
Jest najbardziej rozpowszechnionym
typem okluzji w uzębieniu dorosłego
człowieka, dlatego najczęściej spo-
tykamy ten typ okluzji, wykonując
prace protetyczne, zwłaszcza poje-
dyncze korony i niewielkie mosty
(fot. 1, s. 26). Guzki funkcjonalne,
czyli guzki podniebienne zębów
górnych i guzki policzkowe zębów
dolnych, kontaktują się z zębami
przeciwstawnymi w miejscach li-
stew brzeżnych i w okolicach środ-
ka bruzd okluzyjnych. Wadą tego
typu okluzji jest wtłaczanie pokar-
mu w przestrzenie międzyzębowe,
powodujące uszkodzenia brodawek
dziąsłowych. Mogą wystąpić rów-
nież rotacje zębów.
O
KLUZJA
GUZEK
–
BRUZDA
Jest najbardziej wskazanym typem
okluzji przy rehabilitacji narządu
żucia (fot. 2, s. 26). Niestety bardzo
rzadko występuje w naturalnym
uzębieniu. W tym typie okluzji guz-
ki funkcjonalne kontaktują tylko
z bruzdami okluzyjnymi. Siły żucia
pionowo przechodzą na ozębną, dzię-
ki temu zapobiegają rotacjom zębów
i ich wychyleniom.
Okluzja pełni bardzo ważną rolę
w prawidłowej czynności narządu
żucia. Na nieprawidłowo funkcjonu-
TITLE
So we have an occlusion – the
correct reconstruction of permanent
additions
SŁOWA KLUCZOWE
okluzja
STRESZCZENIE
Coraz częściej
trafiają do nas pacjenci po leczeniu
ortodontycznym, którzy mają
nieprawidłową okluzję statyczną
i dynamiczną.
R
ELACJE
ŻUCHWY
WZGLĘDEM
SZCZĘKI
Punkty styku i kontaktu
W prawidłowej okluzji w zwarciu
centralnym zęby kontaktują się
ze sobą maksymalną liczbą punktów
kontaktu. Punkty kontaktów guzków
z zębami przeciwstawnymi znajdują
KEY WORDS
occlusion
SUMMARY
More often we have more
patients after orthodontic treatment
with abnormal static and dynamic
occlusion.
24
TECHNIKA
DENTYSTYCZNA
5
/2012
się na guzkach funkcjonalnych zwarciowych (policzko-
wych zębów dolnych i podniebiennych zębów górnych),
natomiast odpowiadające im punkty styku znajdują się
na zębach przeciwstawnych na guzkach niefunkcjonal-
nych artykulacyjnych (językowych zębów dolnych i po-
liczkowych zębów górnych).
tycznych oraz czasu ich wykonania. W rekonstrukcjach
zgryzu często wykonuje się kilka prac protetycznych,
które przygotowują pacjenta do ostatecznego uzupełnie-
nia protetycznego.
E
TAPY
REKONSTRUKCJI
ZGRYZU
Analiza przypadku
Wnikliwa analiza przypadku dotyczy zdiagnozowania
przyczyn ewentualnych bólów mięśniowo-stawowych,
konieczności wybiórczego szlifowania, wykonania zdjęć
RTG czy ekstrakcji.
Trójpunktowy kontakt żucia
Podczas okluzji (zwarcia) zęby stykają się ze sobą grzbie-
tami i stożkami guzków. Miejsca te są oddalone od szczy-
tów guzków, a w bruzdach i dołkach pozostają wolne
przestrzenie. Trójpunktowe rozłożenie punktów kontaktu
zapobiega ścieraniu się szczytów guzków, stabilizuje pio-
nowe siły żucia i poprawia efektywność żucia.
Diagnoza robocza
W oparciu o analizę przypadku i dokumentację medycz-
ną dokonuje się rozplanowania prac protetycznych, chi-
rurgicznych i zachowawczych związanych z wykonaniem
pełnej rekonstrukcji zgryzu.
Przedwczesne punkty kontaktu
Ruchomość własna zębów powoduje, że podczas zwar-
cia centralnego samoczynnie dochodzi do centraliza-
cji łuków zębowych względem siebie i maksymalnego
zaguzkowania. Podczas wycisku zębów żuchwy przy
otwartych ustach dochodzi do elastycznej deformacji
kości żuchwy, co w konsekwencji prowadzi do dojęzyko-
wego przechylenia zębów bocznych modelu gipsowego.
Zmiany położenia zębów bocznych na modelu żuchwy
prowadzą do przedwczesnych kontaktów i do zwiększe-
nia relacji pionowej.
Dodatkowymi przyczynami przedwczesnych punk-
tów kontaktów w osadzonych w artykulatorze modelach
może być:
– ruchomość żuchwy,
– niedokładność wycisku,
– niedokładność modeli,
– niedokładność rejestracji modeli,
– niedokładność montażu modeli w artykulatorze.
Rejestracja centralnej pozycji głów żuchwy (CPGŻ)
Centralna pozycja głów żuchwy to doczaszkowo-doprzed-
nio i nieprzesunięta na boki pozycja obydwu głów żuchwy
przy fizjologicznej relacji głowa – krążek stawowy i fizjo-
logicznym obciążeniu zaangażowanych tkanek (1).
Pobranie wycisków pod szyny nagryzowe lub pod uzu-
pełnienie tymczasowe.
P
RAWIDŁOWE
REKONSTRUKCJE
UZUPEŁNIEŃ
STAŁYCH
Główną przyczyną rekonstrukcji okluzji u pacjentów
z brakami międzyzębowymi są uszkodzenia czynnościo-
we narządu żucia charakteryzujące się bólami mięśni
i stawów skroniowo-żuchwowych.
Kolejną dużą grupę stanowią pacjenci, dla których naj-
ważniejsze są względy estetyczne. Przy rekonstrukcji
okluzji bardzo ważna jest współpraca i dobra komunika-
cja między lekarzem dentystą, technikiem dentystycznym
i pacjentem. Jest to najczęściej długotrwała praca (kilka
lub kilkanaście miesięcy) nad uzyskaniem zadowalające-
go pacjenta efektu finalnego.
Już w momencie planowania pracy przez lekarza den-
tystę wskazana jest konsultacja technika dentystycznego,
ponieważ ułatwi to rozplanowanie rodzaju prac prote-
25
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
1
2
3
80
70
60
50
40
30
20
10
0
nieleczeni
po leczeniu
okluzja nieprawidłowa
okluzja prawidłowa
4
5
6
a
2
2
4
1
1
3
b
1
Okluzja guzek – listwa brzeżna
2
Okluzja guzek – bruzda
3
Wg badań Dagmar Slami, Teresy Matthews-Brzozowskej, Magdaleny Tomasz: ocena czyn-
ności stawów skroniowo-żuchwowych w aspekcie okluzji u pacjentów bez wady zgryzu i po leczeniu ortodontycznym aparatem stałym
4
Rozłożenie punktów
styku i kontaktu w okluzji guzek – listwa brzeżna
5
Trójpunktowy kontakt żucia
6
Przedwczesne punkty kontaktu
Wykonanie szyny nagryzowej lub
uzupełnienia tymczasowego central-
nej pozycji głów żuchwy.
nieważ najczęściej nie daje się cał-
kowicie przegryźć. Bardzo dobrymi
materiałami do rejestracji okluzji
są materiały bardzo rzadkie, płyną-
ce, a następnie twardniejące, np. gips
wyciskowy, silikony czy materiały
światłoutwardzalne.
równowagi między czynnikiem es-
tetycznym a funkcjonalnym. Źle
zaplanowana rekonstrukcja zgryzu,
zbyt szybo przeprowadzona, może
spowodować pogorszenie stanu
zdrowia pacjenta i konieczność po-
nownego wykonania uzupełnień
protetycznych przez technika denty-
stycznego.
Korekta szyny
lub uzupełnienia tymczasowego
Korekta ma na celu uzyskanie stabil-
nej pozycji głów żuchwy.
Rekonstrukcje zębów żuchwy
Wykonanie uzupełnień protetycz-
nych w obrębie zębów przednich
i bocznych żuchwy w zależności
od wskazań.
Ponowna ocena przypadku,
diagnoza robocza
Ocena dotychczasowych wyników
leczenia, kontrola zaadaptowania
położenia żuchwy w nowych wa-
runkach zgryzowych, zaplanowanie
uzupełnień protetycznych finalnych,
przygotowanie do wykonania mo-
stów i korekta okluzji.
KONTAKT
e-mail: kasiakozaczuk@gmail.com
Piśmiennictwo
1. Koecka B.:
Zaburzenia czynnościowe narzą-
du żucia
. Urban & Partner, Wrocław 1997.
2. Koecka B.:
Protetyka stomatologiczna, ko-
rony i mosty
. Urban & Partner, Wrocław
2000.
3. Kozaczuk K.:
Modelowanie powierzchni
żujących zębów bocznych górnych metodą
kropelkową
. „Nowoczesny Technik Denty-
styczny”, nr 2/2009, s. 48.
4. Krocin A.:
Modelarstwo i rysunek w prote-
tyce stomatologicznej
. Wydawnictwo lekar-
skie PZWL, Warszawa 1998.
5. Shillingburg H.T.:
Protezy stałe
. Wydawnic-
two Kwintesencja 1997.
Rekonstrukcje zębów żuchwy
Wykonanie uzupełnień protetycz-
nych w obrębie zębów przednich
i bocznych szczęki, w zależności
od wskazań.
Pobranie wycisków pod uzupełnie-
nie finalne, rejestracja zwarcia
Stosowany przez lekarzy dentystów
wosk modelowy nie jest dobrym
materiałem do rejestracji zgryzu, po-
Coroczne kontrole pacjenta
Wykonując rekonstrukcje okluzji
i podnosząc wysokość zwarcia, nie
można zapomnieć o zachowaniu
26
[ Pobierz całość w formacie PDF ]