technik artykul 2012 06 37647, 6-2012
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
lek. dent. Leszek Szalewski
1
, lek. dent. Justyna Listopad
2
, dr n. med. Bożena Robak
3
, dr n. med. Anna Kaczmarek
4
,
dr n. med. Janusz Borowicz
5
Korona tymczasowa
jako uzupełnienie zabezpieczające długoczasowe
W
ykonanie korony
Zwykle korona ochronna pełni funk-
cję uzupełnienia krótkoczasowego,
wykonanego na około dwa tygodnie,
tj. czas wymagany według proce-
dur klinicznych i laboratoryjnych
do wykonania uzupełnienia stałe-
go. Istnieją jednak okoliczności, dla
których uzupełnienie tymczasowe
musi funkcjonować jako uzupełnie-
nie długoczasowe. Korony tymczaso-
we powinny być stosowane na filary
oszlifowanych zębów z żywą mia-
zgą, jak również na zęby przeleczo-
ne endodontycznie oraz z wkładami
korzeniowymi. Takie uzupełnienia
są wykonywane zwykle z materia-
łów akrylowych lub kompozyto-
wych (1-4). Uzupełnienia te można
wykonać także za pomocą systemów
CAD/CAM, dzięki czemu cechują się
bardzo dokładnym dopasowaniem
do filarów protetycznych, szczelno-
ścią brzeżną, dużą wytrzymałością
mechaniczną oraz bardzo dobrymi
walorami estetycznymi.
Zadania, jakie są stawiane uzupeł-
nieniu zabezpieczającemu, można
podzielić na biologiczne, mechanicz-
ne oraz estetyczne. Korona tymczaso-
wa musi przede wszystkim chronić
i izolować ranę, jaką stanowi oszli-
fowany kikut zęba, przed środowi-
skiem jamy ustnej. Znajduje ponadto
zastosowanie w kształtowaniu prawi-
dłowego przebiegu girlandy dziąsła
brzeżnego, utrzymaniu zdrowych
dziąseł, zapobiega przedostawaniu
się i zaleganiu resztek pokarmu
w kieszonkach dziąsłowych oraz
urazom mechanicznym powstającym
w trakcie aktu żucia. Istotną funkcją
biologiczną jest zachowanie prawi-
dłowych punktów stycznych oraz
kontaktów zwarciowych, dzięki cze-
mu nie dochodzi do przemieszcza-
nia się kikutów zębów w łuku oraz
w kierunku antagonistów. Do funkcji
mechanicznej należy przede wszyst-
kim zaliczyć utrzymanie prawidłowej
funkcji żucia oraz wymowy. Ważnym
zadaniem uzupełnienia tymczasowe-
go jest zapewnienie estetycznego wy-
glądu (5-9), szczególnie jeśli dotyczy
to przedniego odcinka twarzy. Pa-
cjenci w chwili obecnej przykładają
bardzo dużą wagę do estetycznego
wyglądu uzupełnienia, stąd prawi-
dłowo wykonana korona ochronna
bardzo często umożliwia lekarzowi
poznanie ich oczekiwań dotyczących
koloru, kształtu, szerokości, długości,
ustawienia w łuku itp. ostatecznego
uzupełnienia stałego.
ochronnej na oszli-
fowany ząb jest jednym
z koniecznych etapów
wykonania ostatecznego
uzupełnienia stałego.
TITLE
Temporary crown as long term
security restoration
SŁOWA KLUCZOWE
protetyka
stomatologiczna, odbudowa protetyczna,
korona protetyczna
STRESZCZENIE
Korony tymczasowe
służą zwykle jako uzupełnienie
zabezpieczające na okres wykonania korony
ostatecznej, czyli przez ok. 2 tygodnie.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których
korony tymczasowe muszą być użytkowane
przez okres zdecydowanie dłuższy. W pracy
opisano przypadek pacjenta, u którego
zaplanowano wykonanie docelowej korony
pełnoceramicznej na zębie 21 w technice
CAD/CAM, ale ze względów losowych
ząb zabezpieczono koroną tymczasową
długoczasową z nanohybrydowego
materiału kompozytowego GrandioSO
firmy VOCO.
O
PIS
PRZYPADKU
Pacjent M.D., lat 25, zgłosił się
do Katedry Protetyki Uniwersyte-
tu Medycznego w Lublinie w celu
wykonania uzupełnienia stałego
na zębie 21. W badaniu ogólnym nie
podawał żadnych chorób współist-
niejących. W badaniu wewnątrzust-
nym stwierdzono pełne łuki zębowe,
zęby bez ubytków próchnicowych,
z licznymi wypełnieniami. W żu-
chwie obecność przetrwałych zębów
mlecznych 71 i 81, w szczęce zęby 11
i 21 z wyraźną diastemą rozbieżną.
KEY WORDS
prosthetic restoration,
prosthetic dentistry, dental crown
SUMMARY
Temporary crowns are
normally as security for a final period
of the crown that is for about 2 weeks.
There are situations in which temporary
crowns must be used for much longer.
This paper describes a patient whose
scheduled execution of the dental crown
of 21 in performed in CAD/CAM system
but for random tooth secured a temporary
crown which was used for long time.
Temporary crown was made of nano-hybrid
composite material GrandioSo (VOCO).
46
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
6
/2012
Ząb 21 prawidłowo przeleczony en-
dodontycznie, znacznie odbiegają-
cy kształtem i kolorem od siekacza
przyśrodkowego prawego (fot. 1).
W wywiadzie podmiotowym pacjent
podał, że ząb 21 uległ urazowi około
10 lat temu i w tamtym okresie został
przeleczony endodontycznie. RTG
tego zęba wskazywało na prawidło-
wo wypełniony kanał, bez zmian pa-
tologicznych w okolicy wierzchołka
korzenia.
Na ząb 21 zaplanowano wykona-
nie korony pełnoceramicznej na pod-
budowie cyrkonowej w systemie
CAD/CAM. Przed oszlifowaniem
zęba pobrano wycisk masą algina-
tową, na podstawie którego odlano
model dokumentujący stan wyjścio-
wy. Po oszlifowaniu pobrano wycisk
dwuwarstwowy dwuczasowy łuku
górnego masami C-silikonowymi,
wycisk łuku przeciwstawnego masą
alginatową oraz zarejestrowano
zgryz woskowy. Ponadto ustalono
kolor wykonywanej korony za pomo-
cą urządzenia Spectro Shade, bada-
jąc kolor zęba sąsiedniego.
Wzorując się na zębie jednoimien-
nym, przekazano wykonane wyciski
oraz informacje dodatkowe do la-
boratorium, a pacjenta zaopatrzo-
no koroną tymczasową wykonaną
z chemoutwardzalnej żywicy, wy-
korzystując wycisk pobrany przed
oszlifowaniem zębów. Tego samego
dnia pacjent poinformował o niespo-
dziewanym wyjeździe na dłuższy
czas za granicę. W związku z nie-
zadowalającym wyglądem estetycz-
nym wykonanej po oszlifowaniu
zęba korony tymczasowej metodą
bezpośrednią podjęto decyzję, aby
wykonać koronę ochronną długo-
czasową z materiału kompozytowe-
go GrandioSO firmy VOCO. W la-
boratorium technik dentystyczny
wymodelował na słupku gipsowym
oszlifowanego zęba koronę tymcza-
sową, jednocześnie uwzględniając
kształt ostatecznej korony.
1a
1b
2a
2b
1a
1b
Sytuacja kliniczna przed leczeniem
2a
2b
Zacementowanie korony tymczasowej na zębie 21
47
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
3a
3b
3a
3b
Sytuacja kliniczna po 3 miesiącach użytkowania korony tymczasowej
Na wizycie klinicznej dopasowa-
no koronę ochronną oraz dokonano
korekty jej kształtu, uwzględniając
indywidualne cechy uzębienia pa-
cjenta, jak również jego oczekiwa-
nia. Koronę ochronną zacementowa-
no na cement tymczasowy.
Pacjent zgłosił się na wizytę po
trzech miesiącach w celu rozpo-
częcia drugiego etapu leczenia, tj.
zaopatrzenia zęba 21 w uzupełnie-
nie docelowe. Z wywiadu wynika-
ło, że korona tymczasowa spełniła
oczekiwania estetyczne i funkcjo-
nalne pacjenta przez cały okres jej
użytkowania. Pacjent nie zgłaszał
żadnych uwag, wręcz sugerował,
aby korona ostateczna została wy-
konana na wzór korony tymczaso-
wej. W badaniu wewnątrzustnym
stwierdzono bardzo dobrą szczel-
ność brzeżną i utrzymanie korony.
Ponadto korona spełniała wszelkie
wymagania stawiane uzupełnieniom
protetycznym w strefie estetycznej,
niezbędne do ukształtowania pro-
filu tkanek miękkich. Zastosowany
48
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
6
/2012
1,2,3,4,5
Zakład Protetyki Stomatologicznej UM w Lublinie,
p.o. kierownika dr n. med. Janusz Borowicz
nanohybrydowy materiał GrandioSo firmy VOCO jest
zalecany przez producenta jako uniwersalny materiał
do wykonywania wypełnień ubytków klasy od I do V, re-
konstrukcji złamanych/ukruszonych zębów przednich,
licowania przebarwionych zębów przednich, korekty
kształtu i korony, mocowania rozchwianych zębów, od-
budowy zębów mlecznych, odbudowy kikutów pod koro-
ny oraz jako wypełnienia kompozytowe typu inlay. Nie-
wątpliwą zaletą tego materiału jest optymalne ustalenie
przezierności w celu uzyskania zębopodobnego wyglądu
przy użyciu tylko jednego odcienia. Moduł elastyczności
tego materiału wynosi 16,65 GPa i jest porównywalny
do modułu elastyczności zębiny w naturalnym zębie,
która waha się między 16,55 GPa a 18,62 GPa. Dodatko-
wo charakteryzuje się wysokim współczynnikiem odpor-
ności na zgniatanie wynoszącym 439 MPa oraz wysoką
twardością ok. 215 MHV, która jest zbliżona do twardości
naturalnego szkliwa (350-450 MHV). Nanokompozyt
GrandioSo, biorąc pod uwagę wyżej wymienione właści-
wości, jest doskonałym materiałem także do wykonania
koron tymczasowych stosowanych przez dłuższy czas.
Spełnia wymagania funkcjonale i estetyczne stawiane
mu zarówno przez lekarza, jak i pacjenta.
KONTAKT
Leszek Szalewski
Zakład Protetyki Stomatologicznej UM w Lublinie
20-081 Lublin, ul. Karmelicka 7
Piśmiennictwo
1. Boberick K.G., Bachstein T.K.:
Use of a flexible cast for the indirect
fabrication of provisional restorations
. „J. Prosthet. Dent.”, 1999, 82,
90-93.
2. Christensen G.J.:
Provisional restorations for fixedprosthodontics
.
„J. Am Dent. Assoc.”, 1996, 127, 249-252.
3. Vahidi F.:
The provisional restoration
. „Dent. Clin. North. Am”, 1987,
31, 363-381.
4. Wang R.L., Moore B.K., Goodacre C.J., Swartz M.L., Andres C.J.:
A comparison of resins for fabricating provisional fixedrestorations
.
„Int. J. Prosthodont.”, 1989, 2, 173-184.
5. Spiechowicz E.:
Protetyka stomatologiczna
. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2010.
6. Majewski S.:
Rekonstrukcja zębów uzupełnieniami stałymi
. Wydaw-
nictwo Fundacji Rozwoju Protetyki, Kraków 2005.
7. Shillingburg H., Hobo S., Whitsett D.L.:
Protezy stałe
. Wydawnictwo
Quintessence, 1994.
8. Burns D.R., Beck D.A., Nelson S.K.:
A review of selected dental litera-
ture on contemporary provisional fixed prosthodontic treatment: Re-
portof the Committee on Research in Fixed Prosthodontics of the Aca-
demy of Fixed Prosthodontics
. „J. Prosthet. Dent.”, 2003, 90, 474-497.
9. Kochanek-Leśniewska A., Ciechowicz B.:
Rola uzupełnień tymcza-
sowych w leczeniu protetycznym z zastosowaniem protez stałych
.
„Stomat. Współcz.”, 2009, 4, 14-19.
P
ODSUMOWANIE
Korona ochronna zwykle pełni funkcję uzupełnienia
krótkoczasowego, wykonanego na kilka, kilkanaście
dni, do momentu wykonania wszystkich procedur kli-
nicznych i laboratoryjnych niezbędnych do uzyskania
uzupełnienia stałego. W wyjątkowych sytuacjach korona
tymczasowa jest użytkowana jako uzupełnienie długo-
czasowe. Jest szereg metod oraz materiałów wykorzysty-
wanych do wykonania uzupełnień zabezpieczających.
Idealny materiał powinien mieć takie właściwości, jak:
odpowiedni czas pracy, łatwość wykonania, biokom-
patybilność, stabilność wymiarów (szczególnie istotne
przy użytkowaniu długoczasowym korony), odpowiednią
wytrzymałość, odporność na ścieranie oraz estetyczny
i akceptowany przez pacjenta wygląd. Zwykle materiały
stosowane do wykonania uzupełnienia tymczasowego
nie spełniają tych zadań lub spełniają je, ale tylko przez
krótki okres użytkowania. Pacjenci skarżą się na nie-
zadowalającą estetykę takiego uzupełnienia (często,
funkcjonując jako uzupełnienie długoczasowe, ulegają
one przebarwieniom), a dodatkowo obserwuje się brak
szczelności brzeżnej, co przyczynia się do gromadzenia
płytki bakteryjnej i wystąpienia zapalenia przyzębia.
Nasze obserwacje wykazały, że uniwersalny nanohybry-
dowy materiał wypełnieniowy GrandioSo firmy VOCO
może być z powodzeniem stosowany do wykonania ko-
rony tymczasowej długoczasowej.
49
[ Pobierz całość w formacie PDF ]