technik artykul 2013 01 38007, 1-2013
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
lek. stom. Krzysztof Polanowski
Materiały kompozytowe
w estetycznych rekonstrukcjach
protetycznych
M
ateriały kompozytowe
Wykorzystanie materiałów kompozy-
towych w protetyce stomatologicznej
ma długą historię. Ich rola zmieniała
się ze względu na szybką ewolucję
właściwości tych materiałów. Dekada
to okres, kiedy parametry materiałów
kompozytowych znacznie się popra-
wiły. Umożliwia to wykorzystanie
tych rozwiązań w zupełnie innych
przypadkach niż jeszcze kilka lat
temu.
W latach 60. ubiegłego wieku Bo-
wen i Cobb uzyskali pierwszą ży-
wicę Bis-GMA. Tym samym znacz-
nie zmniejszyli skurcz polimerów,
które stosowane są w warunkach
klinicznych, w stosunku do poli-
metakrylanu metylowego (PMMA)
stosowanego głównie w warunkach
laboratorium protetycznego. Rola
PMMA jako tworzywa do zastosowa-
nia klinicznego została tym samym
znacznie ograniczona. W ciągu ostat-
nich 15 lat nastąpiły tak duże zmiany
w dziedzinie materiałów kompozyto-
wych, że w zasadzie trudno porów-
nać obecne materiały i technologie
z tymi, których używano na prze-
łomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku.
Wytrzymałość i szereg parametrów
wpływających na trwałość tworzyw
kompozytowych są wielokrotnie
lepsze od tych, które stosowaliśmy
10 lat temu. Dlatego możemy z nich
korzystać w wielu rozwiązaniach
rekonstrukcyjnych, w których jesz-
cze kilka lat temu byłoby to niemoż-
liwe.
Nowoczesne materiały kompozyto-
we mogą stanowić podstawowy su-
rowiec do wykonywania uzupełnień
protetycznych typu korona, most,
inlay. Czy jest to rozwiązanie lepsze
niż konwencjonalnie stosowana ce-
ramika? W wielu przypadkach tak.
Wykorzystanie rozwiązania oparte-
go na kompozytach jest wynikiem
badania klinicznego, a nie statystyk
wytrzymałościowych materiałów
opartych na danych
in vitro
.
Materiały kompozytowe wyko-
rzystywane do prac protetycznych
mogą być stosowane w technice bez-
pośredniej w warunkach gabinetu
stomatologicznego lub pośredniej –
klinicznie, kiedy nie korzystamy z la-
boratorium, ale wykonujemy uzupeł-
nienie „przy fotelu” lub tradycyjnej
pośredniej, kiedy pobieramy wycisk
protetyczny i praca wykonywana jest
laboratoryjnie, a następnie cemento-
wana przez lekarza.
Technika bezpośrednia pozwala
na skrócenie czasu pracy i natych-
miastową rekonstrukcję protetyczną.
U podstaw sukcesu leżą: odpowiedni
sposób pracy, izolacja uzupełnianego
obszaru jamy ustnej, technika apli-
kacji systemów wiążących, sposób
i jakość naświetlania, rodzaj użytego
tworzywa oraz precyzyjny sposób
opracowania końcowego i kontroli
są z powodzeniem
stosowane w stałych rekon-
strukcjach estetycznych
typu korona, most, inlay.
TITLE
The dental composites
materials used in the fixed esthetic
reconstructions
SŁOWA KLUCZOWE
kompozytowe
korony, mosty na włóknach szklanych,
kompozyty Renamel, licówki
kompozytowe
STRESZCZENIE
Artykuł
opisuje podstawowe możliwości
wykorzystania najnowocześniejszych
materiałów kompozytowych klasy
Renamel w stałych rekonstrukcjach
protetycznych.
KEY WORDS
composite crowns,
glas fiber reinforced bridge, composite
renamel, composite veneers
SUMMARY
The article performs
the basic opportunity of using the
most advanced dental composites
class Renamel in the fixed dental
reconstructions.
82
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
1
/2013
83
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
Uzupełnienia wykonane
z wysokiej klasy kompozytów
stanowią
szeroko
stosowaną technikę
,
dzięki której jesteśmy
w stanie uzyskać wieloletnie
efekty wytrzymałościowe
i estetyczne przy minimalnej
inwazyjności zabiegu.
okluzyjnej. W gabinecie w technice
bezpośredniej i pośredniej wyko-
rzystujemy kilkanaście odmiennych
tworzyw o różnych parametrach. Na-
tomiast w celu uzyskania maksymal-
nych efektów estetycznych stosujemy
uniwersalny system podbarwiaczy
i opakerów Creative Colour firmy Co-
smedent, który może być używany
w każdej technice.
W przypadku licówek kompozy-
towych preferujemy te wytwarza-
ne techniką bezpośrednią. Licówki
kompozytowe w technice pośredniej
pozbawione są warstwy inhibicyjnej,
więc mają mniejszą adhezję podczas
cementowania i nie gwarantują
tych samych walorów estetycznych.
Do prac typu licówka lub inlay wy-
korzystujemy kompozyty bazowe
wysokopakowalne stanowiące bazę
rekonstrukcji (kompozyt nanohybry-
dowy lub mikrohybrydowy). Warstwę
zewnętrzną stanowią jednorodny
kompozyt, mikrofilmy, homogenicz-
Renamel mikrohybrydę oraz warstwę
zewnętrzną Renamel Mikrofill war-
stwa po warstwie z niewielkim dodat-
kiem opakera A1 i szarego podbarwia-
cza (fot. 1-3, s. 84 i 86). Efekt końcowy
widoczny jest na fot. 4 (s. 86).
U
ZUPEŁNIENIE
TYPU
MOST
Podobny system pracy stosujemy
podczas uzupełnień typu most. W za-
leżności od warunków okluzyjnych
wykorzystujemy wzmocnienia: włók-
na szklane lub taśmy polietylenowe.
Most wykonywany w technice ad-
hezyjnej z użyciem włókien wzmac-
niających ma wiele zalet i pozwala
na uzupełnienie braków w niezwy-
kle trudnych sytuacjach okluzyjnych,
kiedy użycie konwencjonalnego roz-
wiązania wiąże się z komplikacjami
i zwielokrotnieniem inwazyjności
zabiegu lub gdy po prostu jest to nie-
możliwe. Użycie tej techniki wymaga
dodatkowych procedur uzdatniają-
cych substrat wzmacniający, a więc
ny Renamel Microfill oraz materia-
ły wpływające na estetykę zawarte
w systemie Creative Colour.
P
ODSTAWOWY
SCHEMAT
PRACY
NAD
LICÓWKĄ
Pacjentka, A.P., lat 36
Dokonano minimalnie inwazyjnej
preparacji pod licówkę, a na pozo-
stałą tkankę zęba nałożono system
wiążący Complete (Cosmedent). Na-
stępnie nałożono Opaker Pink, aby
zniwelować efekt szarości i bazowy
1
1
Preparacja pod licówkę, widoczne przebarwienia, które w poprzedniej odbudowie stanowiły problem estetyczny. Preparację wykonano minimalnie inwazyjnie
w celu zachowania maksymalnej ilości tkanki zęba
84
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
1
/2013
silanizacji. Cały proces wymaga czasu i dokładnej izolacji
rekonstruowanego obszaru. Do prac tego typu możemy
używać każdego kompozytu. Oczywiście na jakość fi-
nalnej rekonstrukcji wpływa szereg parametrów, z jako-
ścią materiałów włącznie. Schemat rekonstrukcji typu
most oparty na włóknie szklanym przedstawia się nastę-
pująco.
rekonstrukcji jest ich modyfikowalność już po zacemen-
towaniu. Praca taka wykonywana jest na gipsie 4 klasy.
Odlew może być dzielony (taki jak przy koronach prote-
tycznych) lub całkowity. Drugi system jest precyzyjniejszy,
ale też bardziej czasochłonny i kosztowniejszy. Po odla-
niu modeli technik lub lekarz pokrywa gips specjalnym
utwardzaczem wnikającym w strukturę gipsu. Następnie
czekamy ok. 5 minut i stosujemy specjalny „gumowy”
izolator, stanowi go płynna guma, która po zastosowaniu
ma mleczny kolor, a po utwardzeniu trwającym ok. 10 mi-
nut tworzy elastyczną mikropowłokę. Po wykonaniu tych
czynności rozpoczynamy nakładanie kompozytu zgodnie
z przyjętymi standardami (fot. 15-22, s. 88-89).
Pacjent, B.M., lat 26
U pacjentki stwierdzono trudną sytuację okluzyjną. Wy-
konano dla niej mosty oparte na kompozycie wzmoc-
nionym włóknem szklanym (fot. 5, s. 86). Most w fazie
modelowania widoczny jest na fot. 6 (s. 86).
T
ECHNIKA
POŚREDNIA
KLINICZNA
Innym systemem wykonywania prac protetycznych jest
technika pośrednia kliniczna, kiedy pracę wykonujemy
poza jamą ustną, natomiast stanowi ona naturalny pre-
cyzyjny artykulator. W technice tej stosujemy izolację
rekonstruowanego obszaru uniemożliwiającą kontami-
nację rekonstrukcji oraz ułatwiającą przymierzanie wy-
twarzanej pracy. W naszej praktyce używamy gotowych
izolatorów lub taśmy teflonowej. Bardzo ważnym czyn-
nikiem jest technika wyjmowania i przymierzania pracy.
Narzędzia pomocnicze powinny być sterylne! Jeżeli le-
karz preferuje użycie własnych palców, należy pamiętać
o stosowaniu sterylnych rękawiczek.
N
AKŁADANIE
KOMPOZYTU
Istnieją dwie zasadnicze techniki nakładania kompozytu
podczas rekonstrukcji, pierwsza: od zewnątrz, do środka,
znana z praktyk klinicznych, oparta na celuloidowej for-
mówce. W przypadku mostu wymaga wcześniejszego mo-
delowania i uzyskania indywidualnego szablonu techniką
vacuum forming
(formowania wgłębnego). Druga to tech-
nika tradycyjnego modelowania, która jest bardziej czaso-
chłonna, droższa, ale też znacznie lepsza (fot. 23-26, s. 89).
Pewna odmienność może wynikać z rodzaju lampy,
jej mocy lub ewentualnie dodatkowego ciśnienia, lub
Pacjentka, G.I.
W tym przypadku wykonano preparację pod uzupełniany
ząb mostem inlay/inlay, wykonano wycisk protetyczny,
natomiast model roboczy sporządzono z żywicy Re-lay
firmy Lang Dental w gabinecie stomatologicznym. Model
ten stanowi model roboczy, natomiast obecność pacjenta
zastąpiła artykulator (fot. 7-11, s. 86 i 88).
Pacjent, K.Z.
Inaczej wygląda sytuacja, kiedy wykorzystujemy izola-
tor kliniczny lub taśmę teflonową, wtedy nie potrzebu-
jemy modelu roboczego, a praca wygląda następująco:
wykonanie inlaya kompozytowego z tworzywa Renamel
metodą bezpośrednią kliniczną bez użycia modelu robo-
czego (fot. 12-14, s. 88).
T
ECHNIKA
POŚREDNIA
Ostatnią wspomnianą techniką pracy nad rekonstrukcjami
protetycznymi opartymi na kompozytach jest konwencjo-
nalna technika pośrednia. Jest to metoda, podczas której
lekarz wykonuje preparację pod korony czy most, następ-
nie pobierany jest wycisk protetyczny, a uzupełnienie
wykonywane jest w laboratorium. Ogromną zaletą tych
85
TECHNIKA
DENT YST YCZNA
N
OWOCZESNY
T
ECHNIK
D
ENTYSTYCZNY
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2
Na powierzchnię zęba opracowanego pod licówkę nałożono system wiążący Complete (Cosmedent) i naświetlono wg konwencjonalnej techniki
3
Na prze-
barwienia za pomocą pędzelka położono Opaker Pink Renamel i naświetlono. Opaker Pink stosujemy, aby zniwelować efekt szarości. Następnie położono
materiał bazowy Renamel mikrohybrydę oraz warstwę zewnętrzną Renamel Mikrofill, warstwa po warstwie, z niewielkim dodatkiem opakera A1 i szarego pod-
barwiacza
4
Efekt bezpośredni po polerowaniu systemem Top finisher i pastą Enamelize
5
Pacjentka z trudną sytuacją okluzyjną, u której wykonano mosty
oparte na kompozycie wzmocnionym włóknem szklanym
6
Most kompozytowy lewy górny z widocznym wzmocnieniem włóknem szklanym w pozycji centralnej
podczas fazy modelowania powierzchni okluzyjnej
7
Sytuacja kliniczna przed preparacją pod most typu inlay/inlay
8
Wycisk preparacji techniką dwuwarstwo-
wą masami Madespa Ventura
9
Odlew oparty na żywicy Re-lay stanowiący model roboczy
10
Porównanie jakości modelu gipsowego z modelem opartym
na żywicy Re-lay
86
[ Pobierz całość w formacie PDF ]