teorie — kopia, Notatki SM, Notatki SM, materialy do prezentacji, materiały
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Międzynarodowe stosunkigospodarczeWykład IVTeorie handlu międzynarodowegoTomasz Białowąsbialowas@hektor.umcs.lublin.plKatedra Gospodarki Światowej i Integracji EuropejskiejTeorie przedklasyczne•Zagadnieniem wymiany zajmowali się już filozofowie greccyi rzymscy, a ich poglądy skupiały się wokół problemu lękuprzed brakiem towarów. Koncepcja ta zakładałamaksymalizację importu, która często polegała na rabunkupodbitych terytoriów i ograniczaniu eksportu produkcjikrajowej.•Uniwersalizm średniowieczny i katolicka nauka społecznazawarta w filozofii głoszonej przez ojców kościołaspowodowały zmianę w podejściu do procesu wymiany.Handel został uznany za zjawisko korzystne, a warunki, wjakich można go uznać za uczciwy lub nieuczciwy ustalałtzw. dogmat słusznej ceny. Słuszna cena to taka, którapokrywa tylko koszty produkcji i nic więcej.Merkantylizm•Pierwsze próby wyjaśnienia korzyści z handlu międzynarodowegopojawiły się w XVI wieku wraz z powstaniem monarchii absolutnychi pojawieniem się poglądów merkantylistycznych.•Merkantylizmmiał dwie podstawowe formy:1) obowiązujący wXVI wieku bulionizm,propagujący politykędodatniego bilansu kruszcowego, ochrony kraju przed zagranicznąprodukcją i gromadzenia złota i srebra, jako źródła bogactwa; oraz2) merkantylizm właściwy (XVII-XVIII wiek),który postulowałpolitykę dodatniego bilansu handlowego. Sposobem na jegoosiągnięcie był wywóz towarów gotowych i import surowców.Przedstawiciele merkantylizmu łączyli bogactwo narodu z posiadanymzasobem kapitału, który zwiększał się dzięki uzyskiwanej nadwyżcehandlowej z innymi krajami. Oznaczało to, że korzyści z wymianyuzyskiwane przez jeden kraj przynosiły straty innym.Teoria kosztów absolutnych•Sformalizowane i bardziej kompleksowepoglądy na temat handlumiędzynarodowego pojawiły się w pracyAdama Smitha –Badania nad naturą iprzyczynami bogactwa narodów(1776).•Sam Autor tak pisze o wymianie: „Jeżeliobcy kraj może nas zaopatrzyć w jakiśtowar taniej niż my sami możemy touczynić, lepiej ów towar nabyć za jakąśczęść wyrobów własnego przemysłu,który obejmuje dziedzinę w jakiej mamyprzewagę nad innymi krajami.”Teoria kosztów absolutnych•Smith przyjął, że każdy kraj może produkować jeden lub więcej towarówpo niższych kosztach rzeczywistych niż jego partnerzy handlowi.•Podstawą wymiany jest specjalizacja produkcji w skali międzynarodowej,której wyrazem jest jak najlepsze wykorzystanie posiadanych zasobów.•Czynnikiem decydującym o wymianiejest praca, a podstawą przewagi jestwyższa wydajność (niższe koszty) pracy.Aby więc osiągnąć największekorzyści z handlunależy importować dobra wytwarzane bardziejefektywnie za granicą, a eksportować dobra, które wykonywane sąbardziej efektywnie w kraju.•A. Smith jednoznacznie odrzucił argumentację merkantylistów i wykazał,że wymiana międzynarodowa może być korzystna dla wszystkich jejuczestników. Jednak koncepcja przewagi absolutnej jest przydatna dowyjaśnienia jedynie niewielkiej części handlu międzynarodowego iprzekonywująco tłumaczy wymianę dóbr spowodowanąnierównomiernym rozmieszczeniem zasobów naturalnych na Ziemi.Wyklucza również możliwość korzystnej współpracy, jeśli jeden z krajówwytwarza oba dobra wydajniej od swego partnera.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]